CIA: Οι επιπτώσεις από τις Δημογραφικές τάσεις. (Τρίτο και τελευταίο )

Τρίτο και τελευταίο μέρος της έκθεσης πορίσματος της CIA: Οι επιπτώσεις από τις Δημογραφικές τάσεις.
Στο παρόν παρουσιάζονται οι “Στρατηγικές επιπτώσεις” και τα “Τρία παγκόσμια σενάρια” για το πως μπορεί να μοιάζει ο κόσμος σε 40 χρόνια.

Στο πρώτο μέρος: CIA: Μετανάστευση, Νέα Οικονομία, Δημογραφικό, “Όπλα έναντι (vs) Βουτύρου”!!
Στο δεύτερο μέρος: CIA: Αστικοποίηση, Μετανάστευση, κλυδωνισμοί Υγείας & Περιβάλλοντος (β’ μέρος)

Στρατηγικές επιπτώσεις των Δημογραφικών τάσεων

Οι Παγκόσμιες δημογραφικές τάσεις θα δημιουργήσουν προκλήσεις για τα συμφέροντα των ΗΠΑ:
• Από τις ΗΠΑ πιθανότατα θα αναμενόταν να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο της επιβάρυνσης για την αύξηση της οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας και για τις στρατιωτικές επεμβάσεις που απαιτούνται σε όλο τον κόσμο.
• Περισσότεροι μετανάστες θα προσπαθήσουν να εισέλθουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στον αναπτυγμένο κόσμο θα μπορούσε να απειλήσει τις εξαγωγές των ΗΠΑ, τα συμφέροντα των ΗΠΑ στις παγκόσμιες αγορές κεφαλαίου και τις επενδύσεις των ΗΠΑ.
• Οι μετοχές των ΗΠΑ στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα είναι σε κίνδυνο από την αυξημένη βία και τις μολυσματικές ασθένειες.
Οι Δημογραφικές επιπτώσεις για τις ΗΠΑ
Η βία σε χώρες με μεγάλο πληθυσμό αποστερημένης νεολαίας από τη μαζική εισροή προσφύγων, με ανθυγιεινές συνθήκες για τον πληθυσμό, με περιβαλλοντικές πυριτιδαποθήκες και πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές, θα αυξηθούν και θα δημιουργήσουν απαιτήσεις προς τις ΗΠΑ να υποστηρίξουν και νέες πολυμερείς ειρηνευτικές (στρατιωτικές επεμβάσεις) και ανθρωπιστικές επιχειρήσεις:
• Τέτοιες πιέσεις θα είναι πρόκληση για τις ΗΠΑ να επικεντρωθούν περισσότερο σε περιοχές του κόσμου όπως η Υποσαχάρια Αφρική, οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και τα κράτη-παρίες, που παραδοσιακά δεν ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της πολιτικής των ΗΠΑ.
• Ανεξέλεγκτες αστικές πιέσεις είναι πιθανό να επιβραδύνουν την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη σε χώρες που επλήγησαν περισσότερο, όπως τις αναπτυσσόμενες και τις πρώην κομμουνιστικές χώρες και περιοχές. Αυτό θα αποτελέσει πρόκληση για τη δημοκρατική ανάπτυξη και μετάβαση και ενδεχομένως να συμβάλουν σε ανθρωπιστικές κρίσεις και εμφύλιες συγκρούσεις.
• Η μολυσματική επιβάρυνση από ασθένειες, για παράδειγμα θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις στρατιωτικές δυνατότητες ορισμένων χωρών, καθώς και τις διεθνείς ειρηνευτικές προσπάθειες, τα στρατεύματά τους και τις στρατολογήσεις, όπου τα ποσοστά λοίμωξης του HIV κυμαίνονται από 10 έως 60%.
Την ίδια στιγμή, οι απαιτήσεις για στήριξη της αύξησης των ηλικιωμένων πληθυσμών θα προξενήσουν πιέσεις στα κυβερνητικά ταμεία των άλλων βιομηχανικών συμμαχικών χωρών, οι οποίες θα αναμένουν από τις Ηνωμένες Πολιτείες να αναλάβουν μεγαλύτερο βάρος για τη διαχείριση των παγκόσμιων προβληματικών σημείων.
Η περαιτέρω περιορισμένη μετανάστευση και χορήγηση του πολιτικού ασύλου στη Δυτική Ευρώπη και Ιαπωνία, μαζί με τις επιζήμιες φορολογικές δομές, θα συνεχίσουν να ωθούν περισσότερους μετανάστες προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ειδικά αν οι χώρες προέλευσής τους είναι ασταθής ή αδυνατούν να προσφέρουν ευκαιρίες απασχόλησης:
• Η ταχεία ανάπτυξη του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες και η μείωση των πραγματικών μισθών, θα έχει ως αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να συμβάλουν στην αύξηση της μετανάστευσης για οικονομικούς λόγους.
• Η μετανάστευση και η αντιμετώπιση των παράνομων μεταναστών, -ως ευάλωτα στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- θα είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα στη διεθνή διπλωματία.
Πιο αργή οικονομική ανάπτυξη στον αναπτυγμένο κόσμο και άλλες δευτερογενείς επιπτώσεις -οι περισσότερες ως αποτέλεσμα της αυξημένης γήρανσης- θα μπορούσαν να απειλήσουν τις εξαγωγές των ΗΠΑ, τα συμφέροντα στις παγκόσμιες αγορές κεφαλαίου και τις επενδύσεις:
• Για παράδειγμα, καθώς οι περισσότεροι Ιάπωνες ζουν με σταθερά εισοδήματα -σήμερα είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενός ευρέος φάσματος αμερικανικών αγαθών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών, το λογισμικό, τα βαρέα μηχανήματα, ταινίες, είδη ένδυσης, και των γεωργικών προϊόντων- θα μπορούσε να τους περιορίσει την όρεξη για τα προϊόντα γενικώς.
Ως ένα σημαντικό κομβικό σημείο στη παγκόσμια μετακίνηση ανθρώπων, η μετανάστευση και το εμπόριο, με μεγάλο εύρος συμφερόντων και μια μεγάλη πολιτική και στρατιωτική παρουσία στο εξωτερικό, οι ΗΠΑ και οι μετοχές της στο εξωτερικό θα παραμείνουν σε κίνδυνο από τη βία και τις μολυσματικές ασθένειες:
• Σε μεγαλύτερο κίνδυνο θα είναι οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί για την υποστήριξη των ανθρωπιστικών και ειρηνευτικών επιχειρήσεων σε αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ στις ίδιες τις ΗΠΑ η συνταξιοδότηση των baby boomer απειλεί να επιδεινώσει τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου τα σχέδια που ισχύουν επιτρέπουν τη συνταξιοδότησή μακρά πριν την ηλικία των 65:
• Εντός πέντε ετών το 30% των 1,6 εκατ. εργαζομένων πλήρους απασχόλησης στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, και ένα άλλο 20% θα είναι επιλέξιμοι για πρόωρη συνταξιοδότηση.
Οι Δημογραφικές επιπτώσεις για τους συμμάχους των ΗΠΑ
• Ορισμένοι σύμμαχοι των ΗΠΑ θα αποδυναμωθούν από τις Δημογραφικές τάσεις.
• Τόσο η Ευρώπη όσο και η Ιαπωνία θα χάσουν παγκόσμια δύναμη και επιρροή.
Ιστορικά, οι πλουσιότερες ανεπτυγμένες χώρες έχουν αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο, εξάγουν κεφάλαια, είναι φιλανθρωπικοί γίγαντες που έχουν προβάλει την ισχύ και τα έθιμα τους σε όλο τον κόσμο. Σε ένα τέταρτο του αιώνα από τώρα (2025) αυτές οι χώρες είναι πιθανόν να αμφισβητηθούν δημογραφικά, δημοσιονομικά ουδέτερες, που όμως διψούν για ελιγμούς ώστε να αποφευχθούν δαπανηρές εμπλοκές στα διεθνή:
• Οι ηλικιωμένοι κυριαρχούν στα εκλογικά σώματα και μπορεί να αποδειχθούν πιο απρόθυμοι στο να αναλάβουν κινδύνους, επιμένοντας αποφασιστικά στις αντιπαραθέσεις του εξωτερικού για την εξασφάλιση των ντε φάκτο οικισμών της δύσης.
• Μειωμένες συμβατικές δυνατότητες των συμμάχων μας στον ανεπτυγμένο κόσμο, λόγω έλλειψης προσωπικού, αύξηση της τιμής των τακτικών και στρατηγικών όπλων, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να καταστήσει πιο δύσκολο τον περιορισμό της ανάπτυξης όπλων.
Χωρίς ριζικές αλλαγές η ίδια η ύπαρξη της Ιαπωνίας ως μεγάλη οικονομική δύναμη, μπορεί πράγματι να είναι σε κίνδυνο:
• Το 2010, ο κόσμος μπορούσε να δει μια Ιαπωνία να έχει ολοκληρώσει τη δεύτερη δεκαετία μιας χρόνιας ανεπαρκούς απόδοσης σε σχέση με άλλες προηγμένες βιομηχανικές δημοκρατίες.
• Η γήρανση θα μπορούσε να μειώσει τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, που οδηγούν δυνητικά σε ένα έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, στα επόμενα 10 έως 20 χρόνια.
• Τα Δημογραφικά στοιχεία της Ιαπωνίας λειτουργούν εις βάρος μιας μεγάλης οικονομικής αναγέννησης για τη χώρα που τροφοδοτείται από τη νέα οικονομία, λόγω υιοθέτησης νέων τεχνολογιών και ωθώντας τα όρια της τεχνολογικής προόδου, που είναι τα κρίσιμα συστατικά στοιχεία και απαιτούν νέους ανθρώπους. Οι Ιαπωνικές εταιρείες θα διψούν για νέους.. οι νεαροί υπάλληλοι φέρνουν μαζί τους τις πιο πρόσφατες ιδέες.
• Οι δημοσιονομικοί περιορισμοί είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αναγκάσουν την Ιαπωνική κυβέρνηση να εγκαταλείψει “τους διπλωματικούς κανόνες της” και να χαλιναγωγήσει τις γενναιόδωρες δαπάνες της προς εξωτερική συνδρομή.
Ως αποτέλεσμα, η Ιαπωνία θα επιδιώξει πιθανώς μια ισχυρότερη συμμαχία με τις ΗΠΑ, στις δομές ασφάλειας.
Εάν οι Ευρωπαίοι δεν είναι σε θέση: να αντικαταστήσουν με επιτυχία κεφάλαια για το εργατικό δυναμικό στις δομές ισχύος τους, να επενδύσουν σοφά στο ανθρώπινο δυναμικό που παραμένει και να στερεοποιηθούν οι πολυεθνικοί δεσμοί άμυνας, τότε, η στρατιωτική ικανότητα τους μπορεί να υποφέρει, ακόμη και να μειωθεί, τα επόμενα 10 με 20 χρόνια, η επιρροή τους στον τομέα της ασφάλειας:
• Οι Ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις θα αντιμετωπίσουν χρόνιο έλλειμμα εργατικού δυναμικού- τόσο επειδή ο αριθμός των νέων θα μειώνεται αλλά και επειδή η σφιχτή πολιτική της αγοράς εργασίας θα κάνουν τη στρατιωτική σταδιοδρομία λιγότερο ελκυστική.
• Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πιθανότατα θα παραιτηθούν από μεγάλους κληρωτούς στρατούς προσανατολισμένοι προς την εδαφική άμυνα, υπέρ των μικρότερων και υψηλής τεχνολογίας επαγγελματικών δυνάμεων, περισσότερο όμως επικεντρωμένοι στις εκστρατευτικές επιχειρήσεις στην ευρωπαϊκή περιφέρεια.
Αυτό θα μπορούσε να βυθίσει την ευρωπαϊκή αμυντική πρωτοβουλία ή να την καταστήσει πιο αναγκαία:
• Ολοκληρώθηκε πρόσφατα η στρατηγική επισκόπηση της Βρετανικής Άμυνας αναθέτοντας σε μια πιο λιτή αλλά πιο τεχνολογικά προηγμένη δύναμη που είναι σε θέση να λειτουργήσει καλύτερα μέσα σε πολυεθνικούς συνασπισμούς.
• Η Γαλλία, κινείται σε προσπάθειες για τον τερματισμό της υποχρεωτικής στράτευσης και να μειώσει τον αριθμό του ένστολου στρατιωτικού προσωπικού της από 502.000 σε 352.000.
• Η Γερμανία μπορεί να είναι η μεγάλη εξαίρεση σε αυτόν τον τομέα, καθώς το Βερολίνο εξακολουθεί να διατηρεί την έννοια των κληρωτών στρατού.
Εν πάση περιπτώσει, η εκτίναξη του κόστους των προηγμένων στρατιωτικών σχεδίων/συμβάσεων, καθιστούν πιθανότερο ότι οι χώρες αυτές θα επιδιώξουν να αξιοποιήσουν πολυεθνική συνεργασία στη συντήρηση στρατιωτικής δύναμης.
• Βασικοί σύμμαχοι στον αναπτυσσόμενο κόσμο θα μπορούσαν να αποσταθεροποιηθούν.
• Οι άνεργοι νέοι παρέχουν εξαιρετική τροφοδότηση στα ριζοσπαστικά κινήματα και τις “τρομοκρατικές οργανώσεις”, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή.
Ο κίνδυνος ότι, ορισμένοι βασικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ στον αναπτυσσόμενο κόσμο θα αποσταθεροποιηθούν από τις ροές του πληθυσμού, είναι υψηλός. Η εύθραυστοι πολιτικοί φορείς αυτών των κρατών θα δοκιμαστούν σκληρά από τέτοια γεγονότα:
• Επειδή οι μεταναστευτικές πιέσεις τείνουν να είναι μεγαλύτερες σε χώρες που έχουν ανεπαρκή εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη, μεγάλος αριθμός αυτών των μεταναστών θα είναι δύσκολο να απορροφηθούν. Η αύξηση της μετανάστευσης είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κάνει πιο περίπλοκη την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής των εθνικών κρατών.
• Πράγματι, οι μαζικές εισροές προσφύγων δημιουργούν συχνά έντονα φορτισμένα συναισθήματα σχετικά με την εδαφική ακεραιότητα, την εθνική ταυτότητα και τη δίκαιη κατανομή των πόρων, και μπορεί να οδηγήσει σε ένοπλη σύγκρουση μεταξύ κρατών. Η Τουρκία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Υψηλή διαρθρωτική ανεργία σε μια στιγμή που η εθνική ηλικιακή κατανομή είναι εξαιρετικά άνιση για τους 18 έως 24 ετών, παρέχει εξαιρετική τροφοδότηση στα ριζοσπαστικά κινήματα σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Νέα κύματα του ισλαμικού ακτιβισμού στη Μέση Ανατολή -αξιοποιώντας την αλλοτριωμένη νεολαία του πληθυσμού- θα μπορούσε να απειλήσει περιορίζοντας τη δυνατότητα σε πολλές μουσουλμανικές κυβερνήσεις να συνεργαστούν με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι Δημογραφικές επιπτώσεις για τους δυνητικούς ανταγωνιστές των ΗΠΑ
• Οι δημογραφικές προκλήσεις θα ταλανίζουν επίσης πιθανούς αντιπάλους των ΗΠΑ:
- Η Ρωσία αντιμετωπίζει δημογραφικές ευπάθειες που, άλλες χώρες αλλά και οι εσωτερικοί ηγέτες θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν.
- Η παραγωγικότητα της Κίνας και η παγκόσμια θέση της στέκουν αβέβαια, λόγω των μεγάλων πόρων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων.
• Η Κίνα αγωνίζεται δημοσιονομικά να διατηρήσει την κοινωνική υποδομή που είναι αναγκαία για την υποστήριξη του μεγάλου και ολοένα αναπτυσσόμενου αστικού πληθυσμού της.
• Οι προκλήσεις της γήρανσης θα είναι ακόμη πιο δύσκολες για τους Κινέζους σχεδιαστές, επειδή τα ζητήματα που προκύπτουν από τα δημογραφικά στοιχεία, είναι χωρίς προηγούμενο για την κινεζική εμπειρία.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο δεκαετιών, και ίσως πιο πολύ, ο πληθυσμός της Ρωσίας θα συνεχίσει να συρρικνώνεται και να γερνά. Αν ήταν το μόνο πρόβλημα της χώρας, θα μπορούσε να είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμο. Δυστυχώς, η Ρωσία ταλανίζεται από μια μυριάδα προβλημάτων, και κάθε ένα από αυτά απαιτεί σημαντικούς πόρους για την αντιμετώπιση του. Μια παρατεταμένη, σοβαρή κοινωνική και οικονομική κρίση θα μπορούσε να αυξήσει την επιρροή πολιτικών ομάδων εχθρικές προς τα δυτικά συμφέροντα, όπως η κλίκα συμβούλων του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν από την πρώην KGB:
• Η παγκόσμια αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος θα γίνουν αισθητά στη Ρωσία, αλλά η διαφορά μεταξύ νικητών και ηττημένων θα είναι έντονη, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις δυσκολίες στη διαμόρφωση ενός κοινού οράματος σχετικά με το πολιτικό και οικονομικό μέλλον της Ρωσίας.
Η ηγεσία της χώρας, κυρίως ο στρατός, είναι πιθανό να δει τη χώρα να εμφανίζει τρωτά σημεία που άλλα κράτη -γειτονικά και μακρινά- θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν. Η δημογραφική ανισορροπία με την Κίνα είναι ένα παράδειγμα, αλλά η γενική πρόσληψη της αδυναμίας θα μπορούσε να προωθήσει επίσης προκλήσεις για τη Ρωσία, στο νότιο άκρο της:
• Η αδυναμία των σημερινών και πιθανών μελλοντικών συμβατικών δυνάμεων της Ρωσίας έχουν ήδη οδηγήσει σε στρατιωτικό δόγμα προς την εξάρτηση από τα πυρηνικά όπλα για να λυθεί ένα ευρύτερο φάσμα από στρατιωτικά προβλήματα.
• Σε κάθε περίπτωση, οι ρωσικές ανησυχίες για Κινέζους μετανάστες στη ρωσική Άπω Ανατολή θα μπορούσε να οδηγήσει σε τεταμένες σχέσεις ανάμεσα σε αυτές τις δύο μεγάλες δυνάμεις μακροπρόθεσμα, αυξάνοντας την αστάθεια στην Ασία.
Εν τω μεταξύ, η αδυναμία του ρωσικού κράτους να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία, τον έλεγχο των μολυσματικών ασθενειών ή χρηματοδότηση βασικών υποδομών και τα δύο εξασφαλίζουν συνεχιζόμενη εξασθένηση και συρρίκνωση του πληθυσμού και παρουσιάζει σαφείς και παρόντες κινδύνους για τους πληθυσμούς έξω από τη Ρωσία.
Η παραγωγικότητα και η παγκόσμια θέση της οικονομίας της Κίνας είναι αβέβαιη εν μέρει λόγω των σημαντικών πόρων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων της χώρας.
Η Κίνα αγωνίζεται δημοσιονομικά να διατηρήσει την κοινωνική υποδομή που είναι αναγκαία για τη στήριξη του μεγάλου και ολοένα αυξανόμενου αστικού πληθυσμού. Ταυτόχρονα τα δημοσιονομικά περιορίζονται από το τεράστιο κόστος που απαιτείται για την αναδιάρθρωση των κρατικών επιχειρήσεων και του τραπεζικού τομέα:
• Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα της Κίνας το 2000 προβλέπονταν να είναι 3,6% του ΑΕΠ, από 1,6 % το 1996.
Επιπλέον ενόψει της κρίσης γήρανσης στις επόμενες δεκαετίες, οι Κινέζοι ηγέτες έχουν διατυπώσει ενεργές πολιτικές για την αναμόρφωση του δικτύου κοινωνικής ασφάλειας της χώρας και τη μετάβαση της χώρας από ένα σύστημα αναδιανεμητικής συνταξιοδότησης σε ένα εν μέρει χρηματοδοτούμενο μοντέλο. Οι προκλήσεις της γήρανσης θα είναι ακόμη πιο δύσκολο θέμα να αντιμετωπίσουν οι Κινέζοι σχεδιαστές, εν μέρει επειδή τα ζητήματα είναι χωρίς προηγούμενο για την κινεζική εμπειρία. Επιπλέον, η Κίνα δεν έχει εξελιγμένους τους ίδιους τους μηχανισμούς -αντιμετώπισης των φορολογικών δομών, τις βαθιές εσωτερικές κεφαλαιαγορές και ανάπτυξη συνταξιοδότησης και υγειονομικής περίθαλψης- όπως οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν για την αντιμετώπιση των θεμάτων γήρανσης.
Τούτου λεχθέντος θα πρέπει η Κίνα να ξεπεράσει αυτή τη δεινή δημοσιονομική καμπούρα και να υλοποιηθούν οι πολιτικές που προτείνει για την αναμόρφωση, το δίχτυ ασφαλείας στο κοινωνικό της. Οι αλλαγές θα χρησιμεύσουν για την εμβάθυνση των κεφαλαιαγορών της και θα μειώσουν κάποιες δυσκαμψίες στην αγορά εργασίας- πολιτικές που είναι επωφελείς για τις επενδύσεις των ΗΠΑ στην Κίνα.
Η περιπλάνηση στην Ευδιάκριτη Τεχνογνωσία
• Οκτώβριος 2000. Το συνέδριο μας, «Δημογραφικές Τάσεις: Το παγκόσμιο Μακροπρόθεσμο Τοπίο στην Οικονομία, Πολιτική και Ασφάλεια”, απασχόλησε 14 εμπειρογνώμονες σε μια ποικιλία θεμάτων.
• Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να δώσουν μια σύντομη παρουσίαση και στη συνέχεια να συζητήσουν συγκεκριμένα θέματα.
• Αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, οι συμμετέχοντες, σε μικρές ομάδες εξέτασαν αναλυτικότερα τις συνέπειες των τάσεων για περιφερειακά ή επίκαιρα θέματα που ενδιαφέρουν τις ΗΠΑ.

Τρία παγκόσμια σενάρια

• Κατά τη διάσκεψη αναπτύξαμε τρία σενάρια για το πως μπορεί να μοιάζει ο κόσμος σε 50 χρόνια, δεδομένων των δημογραφικών τάσεων:
- Η γονιμότητα οδηγεί τις τάσεις.
- Ομαλή πρόοδος.
- Ότι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει.
• Στο σενάριο η “Η Γονιμότητα οδηγεί τις Τάσεις“:
- Αύξηση της μετανάστευσης στην Ευρώπη και η Ιαπωνία επιβραδύνει, αλλά δεν αντιστρέφεται το μοτίβο της γήρανσης του πληθυσμού στις χώρες αυτές.
- Ο συσχετισμός μεταξύ ΑΕΠ ανά κάτοικο και συνολικά ποσοστά γονιμότητας είναι υψηλός.
• Στην σενάριο “Ομαλή πρόοδος“:
- Ο κόσμος depopulating.* (φθίνων πληθυσμός)
- Ο πληθυσμός της περιοχής που χρησίμευσε ως τόπος για τους περισσότερους ανθρώπους στην ιστορία του 20ο αιώνα -Ευρώπη και Ρωσία- συρρικνώνεται δραματικά, με σχετικούς όρους.
- Η μέση ηλικία στις αναπτυσσόμενες χώρες, αυξήθηκε μόλις κατά δύο χρόνια το τελευταίο μισό αιώνα, και ανεβαίνει στα 20 χρόνια στο επόμενο μισό του αιώνα.
- Υπάρχει η δυνατότητα για μια μεγάλη οικονομική απόκλιση μεταξύ των παλαιών πλούσιων χωρών και των παλαιών φτωχών χωρών.
• Στο σενάριο “Ότι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει“:
- Εκδημοκρατισμός χωρίς θεσμική μεταρρύθμιση και η παρουσία μιας μεγάλης μεσαίας τάξης οδηγεί στην αστάθεια.
- Υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστούν δυσλειτουργίες σε μεγαλύτερες, ανεπτυγμένες, αστικές περιοχές, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες πιθανόν να μην είναι σε θέση να παρέμβουν.
- Οι «ντόπιοι δεν θα ησυχάζουν» και οι κυβερνήσεις θα ανταποκριθούν με επέκταση των υπηρεσιών ασφαλείας τους, αντί να επιβάλλουν θεσμικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα είναι πιο δύσκολες.
- Η τεχνολογία θα ενδυναμώσει τόσο τους κρατικούς όσο και τους μη κρατικούς πρωταγωνιστές, καθιστώντας τους αντιπάλους πιο δύσκολα εντοπίσιμους.

Τα κυριότερα σημεία του Συνεδρίου

“Η Γονιμότητα οδηγεί τις τάσεις“
Αυτό το σενάριο χρησιμοποιεί ένα μοντέλο για να προβάλει το μέλλον του παγκόσμιου πληθυσμού, με ιδιαίτερη έμφαση σχετικά με τις επιπτώσεις της γονιμότητας. Στο Διεθνές Σύστημα μελλοντικής μοντελοποίησης, ο κόσμος πηγαίνει πέρα από τα παραδοσιακά μοντέλα πληθυσμιακών προβολών που ο ΟΗΕ και άλλοι χρησιμοποιούν, επειδή ενσωματώνει ζητήματα όπως τις μεταναστευτικές
τιμές, τον ιό HIV / AIDS, τα ποσοστά και τους ρυθμούς της οικονομικής ανάπτυξης, επιπλέον, πέρα από το Συνολικό Ποσοστό Γονιμότητας (TFR) και τις προβλέψεις του προσδόκιμου ζωής. Το μοντέλο έδωσε μερικά ενδιαφέροντα αποτελέσματα:
• Μέχρι το 2050 ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μπορούσε να είναι τόσο χαμηλά όσο περίπου 7,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι ή τόσο υψηλά όσο 10,7 δισεκατομμύρια περίπου. Το AIDS και η γονιμότητα είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες που καθορίζουν το χαμηλότερο σενάριο του πληθυσμού, και το προσδόκιμο ζωής και γονιμότητας είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες στην προβολή των υψηλότερων ποσοστών του πληθυσμού.
• Η αύξηση της μετανάστευσης στις χώρες της Ευρώπης και στην Ιαπωνία, για παράδειγμα, θα μπορούσε να επιβραδύνει, αλλά όχι να αντιστρέψει το μοτίβο της γήρανσης του πληθυσμού στις χώρες αυτές. Οι πιο αργοί ρυθμοί θα επικρατούν διότι οι μετανάστες έχουν γενικά υψηλότερα ποσοστά γονιμότητας από τους περισσότερους πληθυσμούς υποδοχής.
• Η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να έχει επίδραση στη γονιμότητα, αλλά από μόνη της δεν είναι ένας κρίσιμος παράγοντας. Ωστόσο, ο συσχετισμός μεταξύ του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και TFR είναι πολύ υψηλός.
• Κατά τα τελευταία 40 χρόνια έχει υπάρξει μια μείωση στις δύο γεννήσεις ανά γυναίκα. Αυτό είναι μια ενιαία μετατόπιση των 0,05 γεννήσεις ανά γυναίκα ανά έτος.
Ιστορικά, τα σενάρια του μέσου όρου έχουν βγει λάθος, διότι δεν λαμβάνουν υπόψη αυτή την συστημική αλλαγή.
“Ομαλή πρόοδος“
Αυτό είναι ένα σενάριο όπου ο κόσμος φτάνει σε μια κορύφωση του πληθυσμού και στη συνέχεια μόνιμα μειώνεται κάτω από μη-καταστροφικές συνθήκες. Σε αυτό το σενάριο τα δύο πιο σημαντικά θέματα είναι η έκρηξη της υγείας και η κοσμική μείωση της γονιμότητας. Η έκρηξη στην υγείας είναι δεδομένη και είναι ένα θετικό φαινόμενο, έτσι μεγαλύτερη έμφαση δίδεται στη δράση που παράγεται από την κοσμική μείωση της γονιμότητας.
Αυτός είναι ένας μελλοντικός κόσμος depopulating:*
•Κάνοντας χρήση δεδομένων της χαμηλής γονιμότητας του παγκόσμιου πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών, το σενάριο δείχνει το προσδόκιμο ζωής, το 2050, να αυξάνει περίπου 10 χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο.
• Προϋποθέτει μια συνολική αλλαγή ποσοστιαίας γονιμότητας από 2,6 γεννήσεις σε 1,56 γεννήσεις ανά γυναίκα. Θα υπάρξει υπο-αντικατάσταση γονιμότητας με 1,4 γεννήσεις ανά γυναίκα στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες και 1,6 ή 1,7 στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες.
Θα υπάρξει μια τεράστια αλλαγή στην κατανομή του παγκόσμιου πληθυσμού:
• Οι αναπτυγμένες χώρες στο σύνολό τους θα μειωθούν από 32% του παγκόσμιου πληθυσμού το 1950, σε 21% σήμερα, σε 14% το 2050. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ωθούν αυτό το ποσοστό προς τα πάνω επειδή είναι η μεγαλύτερη ανεπτυγμένη χώρα, για να παραμείνει στην κορυφή της λίστας του πληθυσμού. Το 1950, η Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, αντιπροσώπευαν το 22% του πληθυσμού του κόσμου. Τώρα είναι 13%, και το 2050 θα είναι 7,5%. Η Ιαπωνία θα πάει από το 3,2% του παγκόσμιου πληθυσμού το 1950, σε 2,2% σήμερα, σε 1,2% το 2050.
• Οι πολύ λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες θα πάνε από 7,8% του παγκόσμιου πληθυσμού το 1950, σε 10% σήμερα, σε 19% το 2050.
Θα υπάρξει μια άνευ προηγουμένου γήρανση του πληθυσμού του κόσμου:
• Κατά τη διάρκεια των τελευταίων πενήντα ετών, η μέση ηλικία στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες έχει ανέβει κατά δύο χρόνια, και θα ανεβεί μέχρι τα 20 κατά τα επόμενα πενήντα έτη.
• Ακόμα, πληθυσμοί στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου θα είναι πιο ηλικιωμένοι από ότι είναι σήμερα. Σε ορισμένες χώρες, όπως η Αγκόλα, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Αιθιοπία, η διάμεση ηλικία θα είναι ποσοστιαία, τουλάχιστον τόσο ηλικιωμένοι όσο ήταν και στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1985.
Η διόγκωση της νεολαίας δεν θα είναι πλέον μια ανησυχία, επειδή οι παγκόσμιοι πληθυσμοί
θα είναι πολύ γερασμένοι.
Η γήρανση θα μπορούσε να πάει προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Θα μπορούσε να μεταφραστεί σαν μια αφύπνιση προς μια πιο τεκμηριωμένη, προσεκτική και νηφάλια προσέγγιση των διεθνών διαφωνιών. Θα μπορούσε, ωστόσο, να οδηγήσει σε αρτηριοσκληρωτική και κακο-υπολογισμένη λήψη αποφάσεων, όπως έχουμε δει στην Ιαπωνία. Υπάρχουν οικονομικές επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού σε τομείς όπως τα ποσοστά αποταμίευσης, τα ποσοστά των επενδύσεων, καθώς και η μεταβίβαση κεφαλαίου σε κάθε περίπτωση.
Υπάρχει η δυνατότητα για μια μεγάλη οικονομική απόκλιση μεταξύ των παλαιών πλούσιων χωρών και των παλαιών φτωχών χωρών. Ιστορικά, ηλικιωμένες χώρες έχουν επιτύχει ένα ώριμο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης πριν γεράσουν, αλλά, ξεκινώντας με την Κίνα, οι χώρες τώρα θα γερνάνε, πριν γίνουν πλούσιες. Είναι δύσκολο να προβλεφθούν οι επιδράσεις αυτού. Αυτό θα εξαρτηθεί κυρίως από το ρυθμό της ιατρικής καινοτομίας και των δομών κόστους και συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων.
Ακόμη και αν η μείωση της γονιμότητας επιβραδύνει, θα μπορούσαμε να δούμε αυτό το σενάριο:
• Δεν ξέρουμε πόσο χαμηλά μπορεί να πάει η γονιμότητα , αν και ορισμένοι υποστηρίζουν πειστικά ότι είμαστε κοντά στο κάτω μέρος της μείωσης της γονιμότητας. Αυτό συμβαίνει επειδή, βιολογικά, οι άνθρωποι έχουν μια ώθηση στο να γαλουχήσει, με αποτέλεσμα να έχουμε περισσότερα παιδιά.
• Λαμβάνοντας αυτό το επιχείρημα σαν λογικό συμπέρασμα ωστόσο, η πλειοψηφία των γυναικών χρειάζεται να έχει μόνο ένα παιδί, το οποίο σημαίνει μηδέν γονιμότητα.
“Ότι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει”
Καιροί δύσκολοι, ιδιαίτερα κατά τα επόμενα 10 με 15 χρόνια. Δεν μπορεί κανείς να υποθέσει ότι ο εκδημοκρατισμός θα οδηγήσει σε ένα λιγότερο βίαιο, πιο ειρηνικό κόσμο. Η δημοκρατία δεν πρόκειται ποτέ να εφαρμοστεί κάτω από ιδανικές συνθήκες, έτσι, ένας εκδημοκρατισμένος κόσμος είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι ένας πιο ανακατωμένος κόσμος.
Παγκοσμιοποίηση σημαίνει ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν βλάβες σε μεγαλύτερες, ανεπτυγμένες, αστικές περιοχές, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα είναι σε θέση να παρέμβουν:
Ενώ η μεσαία τάξη του κόσμου αυξάνεται με απόλυτους όρους, σε σχετικούς όρους, δεν αυξάνεται καθόλου και θα μπορούσε ακόμη και να μειώνεται. Αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη αστάθεια:
• Μια μεγάλη μεσαία τάξη σημαίνει σταθερότητα και προβλεψιμότητα, διότι η κοινοβουλευτική δημοκρατία έρχεται ευκολότερα αφού πρώτα μια ευμεγέθης μεσαία τάξη έχει καθιερωθεί, και αφού τα μεγάλα ζητήματα του κράτους έχουν επιλυθεί, και αφού το κράτος έχει επιτύχει στην παιδεία και στα εργασιακά ιδρύματα.
• Η σύγκρουση στη Ρουάντα και ο πόλεμος μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν και οι δύο προκλήθηκαν από δημοκρατικές βλάβες. Ο τελευταίος πόλεμος ήρθε στο τέλος του, μετά από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα σε μια από αυτές τις χώρες.
• Επειδή στο Σουδάν δεν είχαν ανεπτυγμένα θεσμικά όργανα, οι εκλογές δημιούργησαν ένα κενό εξουσίας.
Θα εξακολουθούν να υπάρχει ποικιλία από αναμεμειγμένα ή υβριδικά καθεστώτα, με κάποια δημοκρατικά στοιχεία και στρατιωτικά καθεστώτα που μόνο επίσημα θα ονομάζονται δημοκρατικά για χάρη της σταθερότητας. Η Ινδονησία και το Πακιστάν είναι τα σύγχρονα παραδείγματα, όπως είναι το Περού και η Βουλγαρία όπου εγκληματικές οικογένειες μοιράζονται την εξουσία.
Οι πόλεμοι θα συνεχίσουν να δίνονται από τους άνεργους νέους άνδρες:
• Με τους απόλυτους αριθμούς των ατόμων σε ηλικία εργασίας να αυξάνονται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, δεν υπάρχουν κυβερνητικά προγράμματα και φορείς ικανοί να συμβαδίσουν με τις απαιτήσεις, οπότε θα υπάρξουν αναταραχές.
• Οι επιχειρήσεις δεν θα επενδύσουν χωρίς δημόσια τάξη, έτσι ώστε οι κυβερνήσεις θα χρειάζονται μεγαλύτερες υπηρεσίες ασφαλείας κάτω από το προσωπείο της δημοκρατίας.
• Η Μέση Ανατολή θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη επειδή η περιοχή έχει ένα θανατηφόρο μείγμα άνεργης μορφωμένης νεολαίας και απολιθωμένα πολιτικά συστήματα, αλλά οι κοινωνίες της αλλάζουν με ταχείς ρυθμούς.
Ο κόσμος εκεί δεν έχει ακόμη αντιπαρέλθει την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία θα συνεχίσει να προκαλεί προβλήματα:
• το Ιράκ και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής είναι τεχνητές, και οι εθνοτικές ομάδες τους είναι δυναμικές. Αυτό θα δημιουργήσει μια πιο εριστική κοινωνία όπου οι εθνοτικές ταυτότητες είναι ακόμα πολύ σημαντικές.
Εχθροί των ΗΠΑ και οι επιθέσεις εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών θα μας εκπλήξουν περισσότερο. Ακριβώς όπως η εκβιομηχάνιση δημιούργησαν το Χίτλερ και τον Στάλιν, ο μετά-βιομηχανικός κόσμος ενδυναμώνει τους κρατικούς και μη κρατικούς πρωταγωνιστές:
• Αντί μεγάλων τυράννων η πρόκληση θα εντοπίζεται στη διάδοση των μικρότερης κλίμακας προβλημάτων, όπως τρομοκράτες και ομάδες του οργανωμένου εγκλήματος.
• Ένας μελλοντικός δικτάτορας θα είναι ένας αυτοκράτορας που έχει βρει τον τρόπο να χρησιμοποιεί τα ναρκωτικά και τους τρομοκράτες σε ένα ακήρυχτο πόλεμο εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών και να μειώνει τις προσδοκίες του πληθυσμού του στην κοινωνική βελτίωση.
Η παγκοσμιοποίηση ήταν επιτυχής, αλλά η εξάπλωση των καπιταλιστικών τεχνικών διαχείρισης θα συμβάλει στη σύγκρουση, διότι, όσο οι συνθήκες διαβίωσης θα γίνονται καλύτερες, άλλο τόσο θα αυξάνονται και οι προσδοκίες επίσης:
• Τα παγκόσμια πρότυπα διαβίωσης ανεβαίνουν, και η ανισότητα στον κόσμο χειροτερεύει.
Μια μελέτη που έγινε στη Νορβηγία από αξιόλογους ακαδημαϊκούς δείχνει ότι οι συντελεστές ανισότητας (Gini coefficient) στην κατανομή του παγκόσμιου εισοδήματος μειώνονται μεταξύ του 1965 και του 1997. Υποστηρίζουν ότι αυτό έχει πολλά να κάνει με την αύξηση της ευημερίας της Ινδίας και της Κίνας.
Ως αποτέλεσμα, σε 30 χρόνια το χάσμα της ανισότητας του εισοδήματος μπορεί να διευρυνθεί, καθώς οι αναπτυσσόμενες χώρες -της Κίνας συμπεριλαμβανομένης- αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της γήρανσης του πληθυσμού, μαζί με τις άλλες προκλήσεις του δημογραφικού.
• Θα υπάρξουν μεγάλοι συνασπισμοί από θυμωμένους ανθρώπους που είναι σε θέση να πάρουν αυτό που θέλουν μέσα από ομάδες συμφερόντων, που είναι ένα εύφορο πεδίο για την καλλιέργεια καλά οπλισμένων τρομοκρατών που θα έχουν καλύτερη τεχνολογία, αλλά θα πρέπει να αποκλείονται.
• Ο αριθμός των ατόμων που έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία των πληροφοριών είναι προγραμματισμένο να πάει πάνω από το 2 % έως το 10 % του παγκόσμιου πληθυσμού. Ο υπόλοιπος κόσμος, όμως, δεν θα έχει πρόσβαση στην τεχνολογία, ίσως ούτε ακόμη και σε ένα βασικό τηλέφωνο, και αυτή η διαφορά θα θυμώνει τους ανθρώπους.
Πηγή σε PDF


ΠΗΓΗ