Τα συσσίτια της κατοχής.

Ακούω, διαβάζω αλλά και αντιλαμβάνομαι γύρω μου τις δραστηριότητες για την δημιουργία συσσιτίων. Σε δημοτικά σχολεία, γυμνάσια αλλά και άπορους άστεγους και γενικά συμπολίτες μας που έχουν ανάγκη και από αυτό το πιάτο φαγητό.

Δεν περίμενα ποτέ ότι τόσο γρήγορα θα φτάναμε σε τέτοιο χάλι με τις πολλαπλές καταστροφές ενός φθίνοντος καθεστώτος.

Μου θυμίζουν, δυστυχώς, μιαν άλλην εποχή. Το 1941 πρώτη χρονιά της Κατοχής. 27 Απριλίου 1941 οι Γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την Αθήνα.

Τους πρώτους μήνες που είναι και καλοκαιρινοί δεν μας φάνηκε τόσο το διατροφικό.Αλλά αυτούς τους μήνες γινόταν και η μεγάλη αρπαγή τροφίμων από τις Γερμανικές, Ιταλικές δυνάμεις κατοχής. Αλλα και τον αποκλεισμό των Άγγλων που καταδίκαζαν τον Ελληνικό λαό σε θάνατο.

Ετσι με τον χειμώνα του 41, που ήταν και από τους πιο κρύους που γνώρισε η πρωτεύουσα, άρχισε η μεγάλη πείνα. Χιλιάδες άνθρωποι πέθαιναν κάθε μέρα. Τότε η μικρή μας ακόμα οργάνωση του ΕΑΜ Νέων, που ήταν στα γυμνάσια αρχίζουν την δράση τους.

 Η οργάνωσή μας εκείνο το πρώτο καιρό είχε ομάδες μόνο σε έξι. Eβαλε το καθήκον να αγωνιστούμε για την ΕΠΙΒΙΩΣΗ. Θυμάμαι την πρώτη μας συνεδρίαση στο 6ο γυμνάσιο στην οδό Φαλήρου.Λίγοι στην αρχή, αλλά μπορούσαμε να έχουμε τους μαθητές και μαθήτριες μαζί μας.Αρχίζουμε με ομιλίες μέσα στις τάξεις.Ζητήσαμε από τους καθηγητές, που δεν αντέδρασαν, να μιλήσουμε ανοιχτά στους συμμαθητές. Σε λίγο χρονικό διάστημα έγιναν επιτροπές σε όλα τα γυμνάσια.

Αρχισε η μαζική δραστηριότητα.Προς τις υπάρχουσες υπηρεσίες, τον ερυθρό Σταυρό, την εκκλησία, όπου ήταν δυνατόν. Οι παρουσιάσεις ήταν όσο το δυνατόν πιο μαζικές. Η επιτροπή που έμπαινε να συζητήσει είχε απέξω εκατοντάδες συμμαθητές και συμμαθήτριες για συμπαράσταση.Αφήναμε τα μαθήματα, χωρίς αντίρρηση οι καθηγητές, μερικές φορές μαζί μας να στηρίξουμε τις επιτροπές.

Συγχρόνως η οργάνωση μας γινόταν πιο μαζική.Κατεβαίναμε σε διαδηλώσεις.Χτυπιόμαστε με τις αστυνομικές και προπαντός χωροφυλακίστικες δυνάμεις που έβγαιναν να μας κυνηγήσουν.Σε λίγο και οι Ιταλοί, πολλές φορές έφιπποι να μας κυνηγάνε και δέρνουνε.

Κι όμως κερδίσαμε. Τα συσσίτια σε λίγο έγιναν πραγματικότητα. Κάθε μεσημέρι με το τέλος του μαθήματος είχαν καταφθάσει και τα καζάνια με το φαγητό.

Η διανομή γινόταν από μια τριμελή επιτροπή μαθητών και ενός καθηγητή, που άλλαζαν κάθε μέρα. Αυτή η επιτυχία έδωσε μεγαλύτερη δύναμη στην οργάνωση. Ολοι, ακόμα και εκείνοι που φοβόντουσαν κατάλαβαν ότι αν δεν ήταν το ΕΑΜ Νέων, η μυστική οργάνωση, τίποτε δεν θα είχαμε πετύχει.

Υστερα από την πραγματοποίηση των συσσιτίων σε όλα τα σχολεία, αρχίσαμε και τις κινητοποιήσεις στις γειτονιές για τα παιδιά που δεν πήγαιναν σχολείο. Και ήταν πολλά τότε. Ο νόμος έλεγε ότι όλα έπρεπε να τελειώσουν το δημοτικό. Αλλά αυτό ήταν αμφίβολο και πριν από τον πόλεμο. Ακόμα περισσότερο στην κατοχή, όπου δεν υπήρχε κανένας έλεγχος. Με την βοήθεια της οργάνωσης άρχισαν οι κινητοποιήσεις στις γειτονιές. Δημιουργήθηκαν επιτροπές από ενήλικους πολίτες, πολλές φορές δεν είχαν καμία σχέση με την οργάνωση του ΕΑΜ, αλλά ήθελαν να βοηθήσουν. Καταφέραμε να πάρουμε συσσίτιο για τουλάχιστον πενήντα παιδιά από την ΕΟΧΑ. Μια φιλανθρωπική Χριστιανικής Αλληλεγγύης. Κάθε απόγευμα πηγαίναμε να πάρουμε το καζάνι από τα κεντρικά μαγειρεία στην Πλάκα και η διανομή γινόταν στην οδό Καλλισθένους, σε ένα άδειο μαγαζί κοντά στην πλατεία Μερκούρη. Με τον Γιώργο Καραβίδα, εγώ 16 ετών εκείνος 18, επιβλέπαμε την διανομή, αλλά οργανώναμε και ένα μικρό πρόγραμμα για τα παιδιά που ερχόντουσαν να φάνε εκεί το φαγητό τους. Ακόμα έχω την εικόνα αυτού του ωραίου και καλού συντρόφου, που σκότωσαν οι Αγγλοι στα Δεκεμβριανά εκεί κοντά στη παλαιά λαχαναγορά.

Θυμάμαι αυτά τα γεγονότα και σκέφτομαι ότι ο λαός μας έχει πολλές δυνάμεις να επιζήσει. Αρκεί να το καταλάβει και να δράσει ανάλογα. Πολλοί μαζί μπορούμε πάντα μια λύση να βρούμε για την ΕΠΙΒΙΩΣΗ !!!

Δημήτρης Λιβιεράτος,

Πετραλωνίτης

ιστορικός ερευνητής της ιστορίας του εργατικού κινήματος




ΠΗΓΗ.