θα οδηγήσουν στα οριστικά συμπεράσματα. Δεν είναι οπωσδήποτε απαραίτητη η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Τα πιθανά έσοδα για το Δημόσιο θα προκύψουν μέσω των φόρων οι οποίοι θα συμφωνηθούν με τις αναδόχους εταιρείες. Στο tvxs.gr: Ο επίκουρος καθηγητής Γεωπολιτικής των Υδρογονανθράκων στο Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ, Θεόδωρος Τσακίρης.
Τι προκύπτει από τις τελευταίες σεισμικές έρευνες της νορβηγικής PGS στο Ιόνιο και στη δυτική Κρήτη;
Φαίνεται ότι υπάρχουν κάποιες θετικές ενδείξεις. Οι έρευνες κάλυψαν μία έκταση περίπου 12,5 χιλιάδων τ.χλμ σε συνολική έκταση 220 χιλιάδων τ.χλμ, οπότε αντιλαμβάνεστε ότι τα αποτελέσματα των ερευνών ίσως να χρειαστούν περαιτέρω επιβεβαίωση. Σίγουρα θα ακολουθήσουν επιπλέον έρευνες από τις εταιρείες οι οποίες το 2014 ή το 2015 ενδεχομένως θα λάβουν τις άδειες εξερεύνησης σε σημεία των συγκεκριμένων περιοχών. Στη φάση στην οποία βρισκόμαστε τώρα θα γίνει η αξιολόγηση και η ανάλυση των δεδομένων από τη PGS σε συνεργασία με το γαλλικό πετρελαϊκό ινστιτούτο. Τα πρώτα πρακτικά αποτελέσματα, πάντοτε στο επίπεδο των ενδείξεων, αναμένονται σε περίπου 3-4 μήνες από σήμερα.
Ποια είναι μέχρι στιγμής η εικόνα για την ποιότητα και την ποσότητα των αποθεμάτων;
Υπάρχουν κάποια δυνητικά αποθέματα, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν ανακάλυψη αφού γίνει η δεύτερη, η λεγόμενη επιβεβαιωτική, γεώτρηση. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να πετύχει η πρώτη διερευνητική γεώτρηση. Από αυτήν, σε ό,τι αφορά το Ιόνιο και το Λιβυκό, απέχουμε τουλάχιστον 3 χρόνια. Σε ό,τι αφορά το λεγόμενο fast track στον Πατραϊκό, τα Γιάννενα και το Κατάκολο, ακόμη και αν διατεθούν αύριο, το πρώτο τρυπάνι θα μπει κάποια στιγμή στο τέλος του 2014 ή στην αρχή του 2015 (διότι θα ξανακάνουν σεισμικά οι εταιρείες, δεν υπάρχει περίπτωση να στηριχθούν στα στοιχεία του 1999 ή του 2000). Στις άλλες περιοχές, δυστυχώς, πάμε 1-2 χρόνια μετέπειτα. Αυτή είναι εικόνα για το πού βρισκόμαστε σήμερα. Όσα ακούτε περί βεβαιωμένων αποθεμάτων είναι αναλογιστικές μελέτες, δεν βασίζονται σε συγκεκριμένα δεδομένα. Μπορεί οι εκάστοτε πολιτικοί παράγοντες να επιθυμούν να εμφανίζουν ως βεβαιότητα μία αποχρώσα ένδειξη, αλλά οι γνώστες ξέρουν ότι για να μετατραπεί αυτή η - υπαρκτή κατά τα άλλα - δυναμική σε πρακτική οικονομική δύναμη θα πρέπει να γίνουν δύο γεωτρήσεις. Κι αυτές απέχουν 3 - 4 χρόνια.
Και βεβαίως κοστίζουν.
Η κάθε μία κοστίζει περίπου 100 εκατ, ανάλογα με το βάθος. Αυτό το κόστος το αναλαμβάνουν οι εταιρείες, όπως και το κόστος των σεισμικών το οποίο ανέλαβε η PGS. Το Δημόσιο δεν θα βάλει, αλλά θα βγάλει λεφτά από αυτήν την ιστορία. Θα εισπράξει περίπου το 30% των εσόδων από τη στιγμή που θα αρχίσουν να πωλούνται τα δεδομένα τα οποία θα προκύψουν από τη δουλειά της PGS. Η εταιρεία θα κρατήσει περίπου το 70%, το δημόσιο το 30%, συν τα έξοδα της εταιρείας. Έτσι είθισται να συμβαίνει.
Γιατί σήμερα όλες αυτές οι εξελίξεις στον τομέα των υδρογονανθράκων;
Είναι αλήθεια ότι επί 12 χρόνια δεν είχε γίνει το παραμικρό. Πολύ απλά, βρέθηκε φυσικό αέριο στο Ισραήλ και μετά στην Κύπρο, με αποτέλεσμα κάποιοι να ξυπνήσουν και να σκεφτούν ότι ίσως υπάρχει πιθανότητα να βρεθεί και εδώ. Καιρός ήταν να προχωρήσει η διαδικασία. Το άμεσο κίνητρο λοιπόν δεν είναι μόνο η ελληνική κρίση αλλά και οι θετικές επιτυχείς εξελίξεις, από άποψη ανακαλύψεων, στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Χωρίς αυτές, δεν θα γινόταν τίποτα.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει η παράμετρος της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Δεν χρειαζόμαστε ΑΟΖ για να κάνουμε έρευνες στη συγκεκριμένη περιοχή. Αυτό που έχουμε ως μονομερή διακήρυξη οικονομικής υφαλοκρηπίδας φτάνει και περισσεύει. Μία αναγνωρισμένη - και στην ελληνική και στην ευρωπαϊκή νομοθεσία - υφαλοκρηπίδα, αυτός ο περίφημος «χάρτης Μανιάτη» που υπάρχει και στον νόμο του 2011, περιγράφει τα όρια της οικονομικής υφαλοκρηπίδας. Όταν κηρυχθεί ΑΟΖ, τα εξωτερικά της όρια θα συμπίπτουν με αυτό που βλέπετε στον χάρτη. Μέσα σε αυτήν την περιοχή ασκείς εθνική κυριαρχία και μπορείς να κάνεις οποιαδήποτε γεώτρηση ή έρευνα επιθυμείς. Ίσως να υπάρχει κάποιο ζήτημα στο θέμα της μεταφοράς, αλλά αυτό δεν έχει απαραίτητα σημασία. Αν είναι πετρέλαιο, ουσιαστικά προχωράς στην παραγωγή επί τόπου, στην επιφάνεια της θάλασσας.
Όλα αυτά δεν μπορούν όμως να αναιρεθούν στην πράξη από τις αντιδράσεις της Τουρκίας;
Όχι, κοιτάξτε, εξαρτάται από το σημείο στο οποίο θα βρεθεί το απόθεμα. Αν βρεθεί κοντά στις ελληνικές ακτές και πολύ μακριά από την οποιαδήποτε ζώνη θεωρητικής αμφισβήτησης, τότε δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ε, αν έρθουν τα πράγματα έτσι και βρεθεί κοντά στην οριογραμμή, όπως την έχουμε οριοθετήσει εμείς με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, τότε είναι λογικό να υπάρξει πρόβλημα. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Λίβανο και το Ισραήλ που βρίσκονται σε κατάσταση πολέμου. Ο Λίβανος έχει αμφισβητήσει την ΑΟΖ του Ισραήλ, λέγοντας ότι ένα ποσοστό ανήκει σε αυτόν. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη ζώνη των 854 τ.χλμ δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή κανένα εν ενεργεία πεδίο. Πολλοί νομίζουν ότι το «Λεβιάθαν» υπάγεται σε αυτό το επίπεδο, αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Αν μελετήσει κανείς τους χάρτες επιστημονικά, θα δει πως το «Λεβιάθαν» είναι πάρα πολύ πιο νότια από εκείνη την περιοχή στην οποία δεν υπάρχουν ακόμη πεδία, δεν υπάρχουν καν ενεργείς σεισμικές έρευνες. Αν το πεδίο βρεθεί σε περιοχή που είναι πολύ πιο κοντά στην ελληνική επικράτεια, έστω και αν βρίσκεται έξω από τα 12 ναυτικά μίλια, για τα 6 ναυτικά μίλια δεν υπάρχει απολύτως κανένα πρόβλημα. Εάν βρεθεί κάτι το οποίο είναι στην «άλλη άκρη του κόσμου» και βρίσκεται στα θεωρητικά σύνορα, για παράδειγμα 150 ναυτ. μίλια ανατολικά της Γαύδου, τότε εκεί μπορεί και να εγερθεί ζήτημα. Άρα, εξαρτάται από το πού θα βρεθεί το κοίτασμα.
Με βάση τη διεθνή εμπειρία, σε τι ποσοστό εσόδων θα μπορούσε να προσδοκά το ελληνικό κράτος, εφόσον προχωρήσει η διαδικασία;
Εξαρτάται. Αυτήν τη στιγμή, ο νόμος του 2011 (ο οποίος υποτίθεται ότι είχε εκσυγχρονίσει το νομικό πλαίσιο, αλλά πρέπει να γίνει ακόμη πιο φιλοεπενδυτικός) προβλέπει συνολική φορολογία της τάξης του 26% και την ανάληψη των εξόδων ανάπτυξης του αποθέματος από την εταιρεία. Στην Κύπρο προβλέπεται 10%. Στο Ισραήλ από 32,5% έως 62,5%. Είναι δηλαδή θέμα διαπραγμάτευσης.
Για να γίνει λοιπόν κατανοητό, μιλάτε για έσοδα μόνο μέσω της φορολόγησης.
Ασφαλώς. Φυσικό αέριο ή πετρέλαιο το οποίο θα παράγεται δεν θα χαρίζεται στο Δημόσιο ή στον ιδιωτικό καταναλωτή. Θα το αγοράζουν. Το Δημόσιο έχει τον έλεγχο του κοιτάσματος όχι της παραγωγής. Συμφωνεί για τον ρυθμό παραγωγής και τα κέρδη που θα προκύψουν σε σχέση με τις εξαγωγές και τα δυνατά κέρδη. Ας πούμε ότι βρίσκεται φυσικό αέριο νοτιοανατολικά της Κρήτης και πως αυτό το φυσικό αέριο το αναλαμβάνει μία εταιρεία. Το κοίτασμα ως κοίτασμα ανήκει στο κράτος. Η εταιρεία όμως έχει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης. Το κράτος κερδίζει από το γεγονός ότι η εταιρεία έχει πληρώσει όλα τα έξοδα για τον εντοπισμό και την ανάπτυξη του κοιτάσματος. Κερδίζει επίσης ένα πολύ σημαντικό ποσοστό φόρων επί των κερδών της εταιρείας, το οποίο προκύπτει από τις πωλήσεις της παραγωγής. Ταυτόχρονα συμφωνεί τι θα παράγεται και έως πότε. Τα κέρδη του κράτους συναρτώνται από τα κέρδη της εταιρείας, τα οποία βεβαίως καθορίζονται και από την παράμετρο της απόστασης η οποία θα διανυθεί για την πώληση. Άλλο να πουλάει κανείς δίπλα, στην Κρήτη και άλλο να πουλάει με LNG στην Αμερική, στην Κορέα ή στην Ινδία.
Μεγάλη συζήτηση γίνεται γύρω από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αντίστοιχων επενδύσεων.
Προσωπικά δεν συμφωνώ με αυτήν την αντίληψη. Ολόκληρη η Ευρώπη, με την εξαίρεση της Κύπρου και της Ελλάδας, κάνει υποθαλάσσιες γεωτρήσεις εξερεύνησης και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου. Δεν είναι κάτι το οποίο θα γίνει πρώτη φορά, στην Ελλάδα. Υπάρχουν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας, αρκεί βεβαίως να εφαρμοστούν αυστηρά - κυρίως οι ευρωπαϊκοί περιβαλλοντικοί όροι έγκρισης του έργου. Ασφαλώς, ρίσκο υπάρχει σε οτιδήποτε. Όμως, το μεγαλύτερο ρίσκο είναι αυτό της αδράνειας, το οποίο λαμβάνουμε στην Ελλάδα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα να επιβαρυνόμαστε κάθε χρόνο με 12 δις ευρώ. Έστω ένα 10%, ένα 20%, ένα 30% να περικόψουμε, μέσα από την αύξηση της εγχώριας παραγωγής σε βάθος 10ετίας, θα είναι πολύ μεγάλη υπόθεση. Περιβαλλοντικό ρίσκο υπάρχει, όπως υπάρχει στα πάντα. Αυτήν τη στιγμή, το Αιγαίο είναι μία μεγάλη πετρελαϊκή οδός με τα τάνκερ που το διασχίζουν. Προφανώς είναι άλλο το μέγεθος, αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που θα βγάλει κανείς πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τις θάλασσες.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου