Οι στατιστικές απάτες του Βερολίνου (Επίκαιρα, 25/4-1/5/2013)

Από πλήξη! Εξ αιτίας ενός παραλυτικού συναισθήματος ανίας, σε βαθμό αποχαύνωσης, που κατακλύζει την κορεσμένη από υλικά αγαθά και πολυτέλειες ζωή τους αυτοκτονούν κατά χιλιάδες οι άνθρωποι στην Ελλάδα και την Ιταλία. Οι δε νέοι επιστήμονες εγκαταλείπουν μαζικά τον ευρωπαϊκό Νότο λόγω των ενοχών που νιώθουν για την παραμυθένια ζωή «στο κλαμπ της Ελιάς» και εισρέουν κατά χιλιάδες κάθε μήνα στην Γερμανία ως ένδειξη αλληλεγγύης στους δεινοπαθούντες Γερμανούς!
Καμία άλλη απάντηση δεν μπορεί να δοθεί στο ερώτημα γιατί αυτοκτονούν οι άνθρωποι στο Νότο ή προς τι το πρόσφατο κύμα μετανάστευσης προς την Γερμανία αν πάρουμε στα σοβαρά την ερμηνεία που δόθηκε στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, βάσει της οποίας ο πλούτος που αντιστοιχεί σε κάθε νοικοκυριό των χωρών που βρίσκονται στο χείλος της δημοσιονομικής κατάρρευσης ή και μετά απ’ αυτό υπερβαίνει τον αντίστοιχο γερμανικό. Άρα, οι αναξιοπαθούντες δεν κατοικούν στο Νότο αλλά στο κέντρο της Ευρώπης.
Ωστόσο, πολιτικά και μόνο ήταν τα κίνητρα πίσω από την ασυνήθιστα μεγάλη προβολή που έλαβε η έκθεση, σε βαθμό να γίνει και εξώφυλλο στο γερμανικό περιοδικό Σπίγκελ. Το Βερολίνο χρησιμοποίησε την έκθεση, και για την ακρίβεια ορισμένα κεφάλαιά της, εντελώς προπαγανδιστικά. Μόνο και μόνο για να δώσει επιστημονικό επίχρισμα στην ειλημμένη του απόφαση να πληρώνουν στο εξής οι ίδιες οι χώρες την διάσωση των τραπεζών τους κι όχι το Βερολίνο, που φέρει την μεγαλύτερη αν όχι όλη την ευθύνη για την χρεοκοπία των περιφερειακών χωρών της ευρωζώνης. Εκμεταλλεύτηκε λοιπόν την έκθεση για να δείξει ότι το «κυπριακό μοντέλο» έρχεται να αποκαταστήσει μια κοινωνική αδικία, από τη στιγμή που με βάση την έκθεση οι Κύπριοι διαθέτουν εκείνον τον πλούτο που τους επιτρέπει να πληρώσουν από την τσέπη τους τη διάσωση των τραπεζών τους. Το ίδιο κι οι Ισπανοί, οι Ιταλοί κοκ. Προς επίρρωση των ισχυρισμών της Γερμανίας τα ίδια τα μεγέθη όπως εμφανίζονται στην έβδομη στήλη του Πίνακα 1, βάσει των οποίων τα νοικοκυριά στη Γερμανία, με βάση τη διάμεσο, έχουν καθαρό πλούτο ίσο με 51.400 ευρώ, όταν τα πορτογαλικά έχουν 75.200 ευρώ, τα ελληνικά 101.900 ευρώ, τα ιταλικά 173.500 ευρώ, τα ισπανικά 182.700 ευρώ και τα κυπριακά νοικοκυριά έχουν καθαρό πλούτο 266.900 ευρώ! Με βάση αυτά τα μεγέθη φτάνει το Σπίγκελ στο εξής εξοργιστικό συμπέρασμα: «Η τρέχουσα στρατηγική είναι όχι μόνο άδικη επειδή διανέμει τα βάρη μονόπλευρα. Είναι επίσης οικονομικά επικίνδυνη, επειδή θα μπορούσε να τοποθετήσει μεγάλο μέρος του βάρους στις χώρες δωρητές». Η Κύπρος δηλαδή, για όποιον δεν κατάλαβε, σύμφωνα με το αξιόπιστο κι έγκριτο κατά τ’ άλλα γερμανικό περιοδικό κινδυνεύει να γονατίσει την Γερμανία…

Επιλεκτική ανάγνωση της έκθεσης

Μόνο που αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από μιας άκρως επιλεκτική, σε βαθμό σκανδάλου, ανάγνωση της έκθεσης καθώς αποσιωπούνται όχι απλώς σημειώσεις, αλλά το ίδιο το πνεύμα των συντακτών της έκθεσης, που φροντίζουν μάλιστα να το κάνουν γνωστό από τις πρώτες μέχρι τις τελευταίες σελίδες. Υπογραμμίζουν δηλαδή την ανάγκη να αποφευχθούν επιφανειακές αναγνώσεις, όπως αυτές που έκανε η Γερμανία για να δικαιολογήσει την πολιτική της. Ένα προσεκτικό λοιπόν διάβασμα της έκθεσης, αν κάτι αναδεικνύει είναι την δυσχερή κι όχι την πλεονεκτική θέση στην οποία βρίσκεται ο Νότος!
Από την πρώτη παράγραφο της περίληψης με την οποία ξεκινάει η έκθεση τονίζεται ότι τα στοιχεία των περισσότερων από τις 15 χώρες που εξετάζονται αφορούν το 2010. Αυτή η χρονική υστέρηση όμως έχει κεφαλαιώδη χαρακτήρα, γιατί από τότε μέχρι σήμερα ειδικά στις περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης έχουν συντελεστεί ιστορικές αλλαγές που όλες συντείνουν πρώτα και κύρια στην εσωτερική υποτίμηση που, σε ό,τι μας αφορά, περιλαμβάνει σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων και σοβαρή μείωση της αξίας τους. Κατά συνέπεια όπως θα ήταν θεμελιώδες λάθος να πάρουμε τα δεδομένα του 1999 ή του 2000, όταν οι τιμές των μετοχών μεσουρανούσαν, για να τα χρησιμοποιήσουμε το 2002, έτσι και τώρα τα μεγέθη του 2010 δεν προσφέρονται για αξιόπιστα συμπεράσματα. Το μοναδικό συμπέρασμα που μπορούμε ενδεχομένως να εξάγουμε είναι ότι η Γερμανία παρά τις δραματικές αλλαγές που έχουν συμβεί θα συνεχίσει να επιβάλει την ίδια εξοντωτική πολιτική λιτότητας στο Νότο.

Μείωση αποδοχών, παροχών, αύξηση φόρων

Οι αρνητικές αλλαγές που έχουν μεσολαβήσει μέχρι σήμερα, υπογραμμίζοντας την ακαταλληλότητα των στοιχείων, περιγράφηκαν για την Ελλάδα από την Στατιστική Αρχή με ανακοίνωση που εξέδωσε στις 19 Απριλίου βάσει της οποίας το τελευταίο τρίμηνο του 2012 τα εισοδήματα των νοικοκυριών εμφανίζονται μειωμένα κατά 8,3% ή 3,1 δισ. ευρώ (από 35,4 δισ. σε 32,3) σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Η αρνητική αυτή εξέλιξη οφείλεται στη μείωση κατά 13% των αποδοχών των εργαζομένων, στην μείωση κατά 5% των κοινωνικών παροχών που εισπράττουν τα νοικοκυριά και στην αύξηση κατά 8% των φόρων στο εισόδημα και την περιουσία.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ
	Μέσος αριθμός μελών ανά νοικοκυριό (1)	Ποσοστό νοικοκυριών με 1 μέλος (2)	Ποσοστό νοικοκυριών με ιδιόκτητη πρώτη κατοικία (3)	Ποσοστό νοικοκυριών με καταθέσεις (4)	Διάμεσος της αξίας καταθέσεων των νοικοκυριών σε ευρώ (5)	Χρέος ανά νοικοκυριό σε ευρώ (6)	Διάμεσος καθαρού πλούτου σε ευρώ (7)	Μέσος όρος καθαρού πλούτου σε ευρώ  (8)	Μέσος όρος εισοδήματος σε ευρώ ανά νοικυριό (9)	Ποσοστό ετήσιου εισοδήματος που αφιερώνεται στη διατροφή (10)
Ο “ΦΤΩΧΟΣ” ΒΟΡΡΑΣ…
Γερμανία	2,04	39,60%	44,20%	99%	7.900	12.600	51.400	195.200	43.500	15,60%
Αυστρία	2,13	38,70%	47,70%	99,40%	10.600	13.800	76.400	265.000	43.900	16,90%
Ολλανδία	2,22	35,80%	57,10%	94,20%	10.100	89.100	103.600	170.200	45.800	12,60%
Φινλανδία	2,08	39,60%	67,80%	100%	4.500	29.400	85.800	161.500	45.100	Άγν.
…ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΜΕΣΟΙ…
Μέσος όρος	2,32	31,60%	60,10%	96,40%	6.100	21.500	109.200	230.800	37.800	18,40%
…ΚΑΙ Ο “ΠΛΟΥΣΙΟΣ” ΝΟΤΟΣ
Ελλάδα	2,64	20,10%	72,40%	73,40%	3.600	14.600	101.900	147.800	27.700	28,80%
Κύπρος	2,76	20,80%	76,70%	81,20%	5.800	60.200	266.900	670.900	43.300	27%
Ιταλία	2,53	24,90%	68,70%	91,80%	5.900	15.000	173.500	275.200	34.300	20,30%
Ισπανία	2,68	18,40%	82,70%	98,10%	3.500	36.000	182.700	291.400	31.300	24,20%
Πορτογαλία	2,71	17,70%	71,50%	94,30%	3.400	31.700	75.200	152.900	20.300	29,80%
Πηγή: Statistics Paper Series No2/April 2013, The eurosystem household finance and consumption survey – Results from the first wave (Επιλογή στοιχείων, Επίκαιρα)

Η δεύτερη επισήμανση που σχετικοποιεί τα εύκολα συμπεράσματα που έβγαλε το Βερολίνο και το φερέφωνό του, το περιοδικό Σπίγκελ, σχετίζεται με τις μεταβολές από χώρα σε χώρα που παρατηρούνται στο βασικό επίπεδο στατιστικής ανάλυσης της έκθεσης, που είναι το νοικοκυριό. Η βασική διάκριση είναι ότι τα νοικοκυριά του Νότου έχουν περισσότερα μέλη από τα νοικοκυριά του ευρωπαϊκού Βορρά. Όπως φαίνεται στην πρώτη στήλη του πίνακα που παραθέτουμε αν το μέσο νοικοκυριό έχει (…στατιστικά) 2,32 μέλη, με μια εκπληκτική ομοιομορφία τα νοικοκυριά σε όλες τις βόρειες χώρες έχουν λιγότερα μέλη, ενώ στον αντίποδα τα νοικοκυριά σε όλες τις περιφερειακές χώρες έχουν περισσότερα μέλη. Η ίδια εικόνα αποτυπώνεται αν εξετάσουμε και σε κάθε κράτος το ποσοστό των νοικοκυριών που αποτελούνται από ένα μέλος. Σε Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία και Φινλανδία είναι αισθητά άνω του μέσου όρου (31,6%), ενώ σε Ελλάδα, Κύπρο, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία είναι κάτω του μέσου ευρωπαϊκού. Κι αυτό συμβαίνει όχι επειδή οι Νότιοι κι οι Νότιες δεν θέλουν να εγκαταλείψουν την θαλπωρή του οικογενειακού σπιτιού, αλλά για το πολύ απλό λόγο ότι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στο κόστος της συντήρησης ενός σπιτιού. Γι’ αυτό τον λόγο όσο πιο φτωχή είναι μια χώρα τόσο πολυπληθέστερες είναι οι οικογένειες. Τούτου δοθέντος κι ο πλούτος που αναλογεί σε κάθε νοικοκυριό επιμερίζεται σε περισσότερα άτομα. Αν δηλαδή επιχειρούσαμε να βρούμε τον πλούτο κατά μέλος νοικοκυριού οι αποκλίσεις μεταξύ Βορρά και Νότου θα μειώνονταν, πλησιάζοντας περισσότερο στην πραγματικότητα που θέλει τον Νότο να είναι πιο φτωχός από τον Βορρά.
Η τρίτη επισήμανση των συγγραφέων της έκθεσης, βάσει της οποίας σχετικοποιούνται τα συμπεράσματά της για την κατάταξη των χωρών με βάση τον πλούτο των νοικοκυριών, αφορά τον περιορισμένο χαρακτήρα του πλούτου των ιδιωτικών νοικοκυριών «που είναι μόνο ένα μέρος του συνολικού οικονομικού πλούτου μιας χώρας» (σελ. 16). Και δύο σελίδες παρακάτω σε ξεχωριστό πλαίσιο επισημαίνεται: «Ο συνολικός πλούτος κάθε χώρας αποτελείται από αρκετά συστατικά στοιχεία. Πέρα από τον πλούτο του τομέα των νοικοκυριών, που είναι στο επίκεντρο της έκθεσης, ο συνολικός πλούτος επίσης περιλαμβάνει τον πλούτο άλλων τομέων, συγκεκριμένα αυτό του τομέα της κυβέρνησης (δημόσιος πλούτος) – κι αποτελείται περαιτέρω από τον πλούτο της εθνικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των τοπικών κυβερνήσεων – και τον εταιρικό τομέα (επιχειρηματικός πλούτος). Η έκθεση δεν συγκεντρώνει πληροφορίες για κανέναν από αυτούς τους τομείς… Μεταξύ του δημόσιου πλούτου και του πλούτου των νοικοκυριών υπάρχουν περίπλοκοι δεσμοί. Ειδικότερα, ο δημόσιος πλούτος με την μορφή παροχής δημόσιων αγαθών, υποδομών, συστημάτων υγείας, κοινωνικής πρόνοιας και συντάξεων, μπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατο του πλούτου των νοικοκυριών. Σε χώρες με πιο γενναιόδωρα και σταθερά κοινωνικά επιδόματα, συντάξεις και υγειονομική ασφάλεια τα νοικοκυριά τείνουν να έχουν λιγότερο επείγουσα ανάγκη να συσσωρεύουν περιουσία για τον κύκλο της ζωής τους και προληπτικά μέτρα όπως ασφάλεια για δυσμενείς ανατροπές στο εισόδημα και την υγεία. Επιπρόσθετα, σε ορισμένες χώρες οι κυβερνήσεις κατέχουν (για θεσμικούς, πολιτιστικούς ή ιστορικούς λόγους) ένα σημαντικό μέρος του αποθέματος οικιών, έτσι ώστε ένα μεγαλύτερο μέρος των νοικοκυριών νοικιάζει και δεν έχει υπό την ιδιοκτησία του την κατοικία του. Κατά συνέπεια, ο πραγματικός πλούτος των νοικοκυριών σε αυτές τις χώρες τείνει να είναι μικρότερος σε σύγκριση με χώρες με υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης».

Το 18% των ανέργων παίρνει επίδομα!

Επομένως τα «πλούσια» νοικοκυριά συνάδουν με φτωχά κράτη όπου κάθε εργαζόμενος πρέπει μόνος του να φροντίζει από την παιδεία και την υγεία μέχρι την σύνταξη και την επιβίωσή του την περίοδο της ανεργίας, ενώ από την άλλη τα «φτωχά» νοικοκυριά συνάδουν στα πλούσια κράτη, όπου οι παροχές είναι γενναιόδωρες και αξιοζήλευτες. Είναι πολύ χαρακτηριστικά τα όσα συμβαίνουν με την ανεργία, όπου στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2013 έφθασε το 27,2% (από 21,5% τον Ιανουάριο του 2012) πλήττοντας 1.348.742 άτομα με βάση την έρευνα εργατικού δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Όμως, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΟΑΕΔ επίδομα ανεργίας τον Μάρτιο έλαβαν 245.174 άνεργοι, δηλαδή το 18% των επίσημα καταγεγραμμένων ανέργων! Αξίζει από την άλλη να δούμε τι συμβαίνει στην «φτωχή» Γερμανία, όπου οι δικαιούχοι επιδόματος ανεργίας είναι περισσότεροι από τους άνεργους! Καλά διαβάσατε! Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο του 2013 η ανεργία στην Γερμανία έπληττε 3,10 εκ. εργαζόμενους, όσους σχεδόν κι ένα χρόνο πριν (3,03 εκ. τότε). Επίδομα ανεργίας όμως έλαβαν 4,43 εκ. άνεργοι, εκ των οποίων τα 1,69 εκ. αποζημιώνονταν με το «υψηλό» επίδομα ανεργίας που ισούται με το 80% του μισθού και η χορήγησή του διαρκεί μέχρι ένα χρόνο μετά την απόλυση. Επομένως δεν είναι το ίδιο να είσαι άνεργος στην Ελλάδα και στην Γερμανία…
Κατόπιν αυτής της διευκρίνησης η ιδιοκατοίκηση όπως φαίνεται στην τρίτη στήλη του πίνακα δεν υποδηλώνει πλούτο, αλλά μάλλον το αντίθετο του. Έτσι βλέπουμε ότι υψηλή, άνω δηλαδή του μέσου ευρωπαϊκού όρου, ιδιοκατοίκηση έχουν οι φτωχές χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και χαμηλή ιδιοκατοίκηση έχουν οι πλούσιες χώρες του Βορρά, με μοναδική εξαίρεση την Φινλανδία που δεν αναιρεί τη γενική τάση.
Η εικόνα του “ευημερούντος Νότου” ανατρέπεται αν δούμε επίσης και το ποσοστό νοικοκυριών με τραπεζικό λογαριασμό, είτε είναι όψεως είτε ταμιευτηρίου, που απεικονίζεται στην τέταρτη στήλη, όπου σε όλες σχεδόν τις Βόρειες χώρες το ποσοστό με τραπεζικές καταθέσεις υπερβαίνει τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ αντίθετα σε όλες σχεδόν τις Νότιες χώρες οι κάτοχοι λογαριασμών είναι ως ποσοστό λιγότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Ενδιαφέρον μάλιστα παρουσιάζει το ότι ο μέσος τραπεζικός λογαριασμός στον Βορρά, όπως φαίνεται στην πέμπτη στήλη είναι πολύ πιο παχυλός από τον μέσο λογαριασμό στο Νότο. Στη Γερμανία δηλαδή και τα κράτη δορυφόροι της δεν έχουν μόνο περισσότεροι κάτοικοι λογαριασμό αλλά και τα υπόλοιπα τους είναι σημαντικά μεγαλύτερα, σχεδόν διπλάσια!
Η δεινή θέση των Νοτίων, σε σχέση με τους γείτονές τους φαίνεται επίσης κι από το χρέος που έχουν αναλάβει. Όπως φαίνεται στην έκτη στήλη οι περισσότερες νότιες χώρες χρωστούν πολύ περισσότερα από τις περισσότερες βόρειες χώρες και σίγουρα πολύ περισσότερα από τον μέσο όρο.
Έχοντας υπ’ όψη όλα τα παραπάνω ο καθαρός πλούτος των νοικοκυριών όπως απεικονίζεται στις στήλες 7 και 8 και προβλήθηκε υπέρμετρα από τα γερμανικά Μέσα ενημέρωσης δεν μπορεί παρά να ειδωθεί με πολύ μεγαλύτερες επιφυλάξεις. Η σημαντική απόκλιση ανάμεσα στον μέσο (το άθροισμα των τιμών δια του πλήθους τους) και τον διάμεσο (η τιμή που παίρνει η μεσαία σε μια σειρά ταξινομημένων παρατηρήσεων) είναι αποτέλεσμα της άνισης κατανομής του πλούτου. Οι τιμές αυτές θα συνέπιπταν αν ο πλούτος ήταν μοιρασμένος αναλογικά. Εμφανίζουν απόκλιση από τη στιγμή που το 4,8% των νοικοκυριών έχουν αρνητικό καθαρό πλούτο (δηλαδή χρωστούν!), ενώ στην άλλη μεριά της κλίμακας το κορυφαίο 50% κατέχει το 94% του συνολικού πλούτου, το κορυφαίο 20% κατέχει το 67,6% του συνολικού πλούτου και το κορυφαίο 5% κατέχει το 37,2%.

Πτώση μισθών στην Ελλάδα

Η δημιουργική στατιστική του Τέταρτου Ράιχ καταρρέει αν ρίξουμε μια ματιά στο μικτό ετήσιο εισόδημα των νοικοκυριών (ένατη στήλη) όπου, προς επίρρωση και των όσων προαναφέραμε, φαίνεται πόσο χαμηλότερα είναι τα εισοδήματα στο Νότο. Η κατάσταση αυτή μάλιστα έχει ανατραπεί επί τα χείρω τα τελευταία χρόνια, μεγαλώνοντας την ψαλίδα μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού κέντρου και της περιφέρειας. Με βάση πρόσφατη έρευνα της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας που φαίνεται και στον Πίνακα 2 η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα όπου οι μισθοί μεταξύ 2008 και 2012 μειώθηκαν (κατά 11,2%), ενώ στην Γερμανία αυξήθηκαν (κατά 9,1%) άνω δηλαδή του μέσου όρου της ευρωζώνης (8,7%).

ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΩΡΙΑΙΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΕΥΡΩ
	2008	2009	2010	2011	2012	% μεταβολή 2012/2008
Γερμανία	27,9	28,6	28,8	29,6	30,4	9,10%
Ευρωζώνη	25,7	26,4	26,9	27,5	28	8,70%
Ελλάδα	16,7	17,1	17	16,2	14,9	-11,20%
Πηγή: Eurostat, 54/2013, 10 Απριλίου 2013, Labour costs in the EU27

Οι χειρότερες συνθήκες διαβίωσης στην περιφέρεια της ευρωζώνης αποτυπώνονται ανάγλυφα και στην τελευταία στήλη όπου παρουσιάζεται το μέρος του εισοδήματος που κατευθύνεται στη διατροφή. Όντας κατά βάση ανελαστικό μέγεθος, το γεγονός ότι ένα σημαντικά ανώτερο μερίδιο του εισοδήματος των κατοίκων των περιφερειακών χωρών (ένα τέταρτο έως ένα πέμπτο) αφιερώνεται στην διατροφή δεν σημαίνει ότι είναι καλοφαγάδες ή μερακλήδες αλλά ότι είναι φτωχοί! Επιβεβαιώνεται δηλαδή το εύρημα της προηγούμενης στήλης για το χαμηλό συγκριτικά εισόδημα των Νοτίων. Κατ’ αντιστοιχία το μικρό μέρος του εισοδήματος (περίπου το ένα έκτο) που αφιερώνουν οι Βόρειοι για διατροφή υποδηλώνει την ανώτερη εισοδηματική τους θέση ότι δηλαδή η πίτα από την οποία αποσπάται το μερίδιο της διατροφής είναι σχετικά μεγαλύτερη. Δείχνει, εν κατακλείδι, κι ότι η γερμανική πολιτική ηγεσία αποτελείται από πολιτικούς απατεώνες από τη στιγμή που έχοντας τόσα πολλά και διαφορετικά στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν την δυσχερή θέση του Νότου επέλεξαν να ξεχωρίσουν ένα από αυτά για να δικαιολογήσουν τις εγκληματικές πολιτικές αποφάσεις τους.




ΠΗΓΗ