Πρόλογος
Σταδιακά, ολοένα και εντονότερα γίνεται συνειδητό, πως το επόμενο
χρονικό διάστημα και οι επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις θα
χαρακτηριστούν από την προχωρημένη αποσάθρωση και κατάρρευση του
κομματικού συστήματος υπό το οποίο οι Η.Π.Α ηγεμόνευσαν στη χώρα, δηλαδή
του μεταπολιτευτικού συστήματος. Σταδιακά, οδηγούμαστε στην επανάληψη
και (επανα)επιβεβαίωση της διαπίστωσης πως: «σε αυτό το [κομματικό] χάος
που διαπιστώνεται ομόφωνα μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα σαφές
περίγραμμα, αν δεν παρατηρούμε αποσπασματικά την ιστορία μεμονωμένων
κομμάτων. Αυτό
που διακρίνουμε αμέσως είναι ότι δεν σχηματίζονταν και δεν διαλύονταν
μια το ένα και μια το άλλο κόμμα, αλλά, αντίθετα, δημιουργούνταν και
χάνονταν μαζί ολόκληρα κομματικά συστήματα». Ας θυμηθούμε κάποιες από τις προηγούμενες περιόδους των κομματικών συστημάτων όπως τις συμπυκνώνει ο Gunnar Hering:
«Η πρώτη περίοδος των αποκαλούμενων "ξενικών κομμάτων" που, ελλείψει
τυπικών ιδρυτικών πράξεων, δεν μπορούμε να ορίσουμε επακριβώς την αρχή
της και που το τέλος της συντελέστηκε εξίσου ατύπως, εμπίπτει χονδρικά
στο χρονικό διάστημα μεταξύ της αρχής του απελευθερωτικού αγώνα το 1821
και της καθαίρεσης του Όθωνα το 1862. Στη δεύτερη φάση, από το 1862
μέχρι το 1909, δημιουργήθηκαν στην εθνοσυνέλευση αρχικά δύο μεγάλα
κόμματα' κοντά τους εμφανίστηκαν μικρότερες ομάδες οι οποίες παρέμειναν
μικρά κόμματα. Η αποσύνθεση του κόμματος των Πεδινών συνέπεσε χρονικά
και πραγματικά με τη διάσπαση των Ορεινών σε ένα συντηρητικό και ένα
προοδευτικό κόμμα, γύρω από τα οποία σχηματίστηκαν και πάλι μικρές
ομάδες. Στην τρίτη φάση (1909-1936) δημιουργήθηκε το Κόμμα των
Φιλελευθέρων, ενώ τα "παλαιά" κόμματα που είχαν διαμορφωθεί νωρίτερα
σχημάτισαν μια ετερογενή "αντιβενιζελική" αντιπολίτευση, η οποία μέχρι
το 1915 κατάφερε να ενισχυθεί με την προσέλευση νέων στελεχών και
ψηφοφόρων. Μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου και το
στρατιωτικό πραξικόπημα του 1922 γύρισε το φύλλο: τώρα αποσυντέθηκαν οι
Φιλελεύθεροι σε περισσότερα κόμματα, όπως έγινε και σε άλλες χώρες, ενώ
οι συντηρητικοί ενώθηκαν στο Λαϊκό Κόμμα, που διασπάστηκε σε δύο
πτέρυγες μόλις μετά την παλινόρθωση της μοναρχίας. Και σε αυτή τη φάση
υπήρξαν μικρά κόμματα, με διαρκέστερο και μακροπρόθεσμα ισχυρότερο το
Κομμουνιστικό Κόμμα».
Οι επόμενες δύο περίοδοι είναι η μεταπολεμική/εμφυλιακή, από το 1949 έως
το 1967 και η μεταδικτατορική/πολιτευτική, από το 1974 μέχρι σήμερα. Τα
κυριότερα γεγονότα, που σχετίζονται με τη μετάβαση από τη περίοδο της
δικτατορίας προς αυτή της μεταπολίτευσης, έχουν να κάνουν με την Κύπρο,
τα δημοψηφίσματα για τη μορφή του πολιτεύματος μεταξύ «Βασιλευόμενης
και Αβασίλευτης Δημοκρατίας», την επιστροφή Καραμανλή και Παπανδρέου, τη
νομιμοποίηση του Κ.Κ.Ε, την ίδρυση της Ν.Δ και του Πα.Σο.Κ και την
ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Ε.Ο.Κ.). Είναι
μια περίοδος επικάλυψης, μετάβασης και γέφυροποίησης ανάμεσα στη
δικτατορία και τη μεταπολίτευση. Ως εισαγωγή στους τίτλους τέλους της
μεταπολίτευσης μπορούν να θεωρηθούν δύο σημεία καμπής.
Σημεία καμπής
Ως πρώτο σημείο καμπής, μπορούν να θεωρηθούν τα αποτελέσματα των δύο
εκλογικών αναμετρήσεων του 2012, όπου ο δικομματισμός της μεταπολίτευσης
απέσπασε συνολικό ποσοστό 32,03% τον Μαΐο και 41,94% τον Ιούνιο (στις
εκλογές του 2009 τα δύο κομματα του μεταπολιτευτικού δικομματισμού και
της τωρινής συγκυβέρνησης είχαν αποσπάσει ποσοστό 77,39%). Η ευρύτερη
περίοδος γύρω από αυτό το -πρώτο- σημείο καμπής, χαρακτηρίζεται από την
εκτόξευση δύο υπαρχόντων και τη δημιουργία δύο «νέων» κομμάτων (από
παλαιά προϋπάρχοντα υλικά). Πρώτον, ο Συ.Ριζ.Α από 4,60% και η Χ.Α από
0,29% λαμβάνουν εκλογικά ποσοστά 26,89% και 6,92% αντίστοιχα. Δεύτερον,
εμφανίζονται οι Αν.Ελ και η Δημ.Αρ με ποσοστά 7,51% και 6,26%
αντίστοιχα. Με βάση τον χονδροειδή, παραπλανητικό, στείρο αναλυτικά και
αδιαφόριστο κλασικό διαχωρισμό της «αριστεράς» και της «δεξιάς» έχουμε,
από τη μια πλευρά, κόμματα προερχόμενα από την «αριστερά» (Σύ.Ριζ.Α,
Δημ.Αρ, Κ.Κ.Ε) να καταλαμβάνουν ποσοστό περίπου 38,00% (το μεγαλύτερο,
μεταπολιτευτικά αλλά και γενικότερα, ποσοστό της «αριστεράς») και από
την άλλη, κόμματα προερχόμενα από τη «δεξιά» (Ν.Δ, Αν.Ελ, Χ.Α) να
κυμαίνονται περίπου στο 44,00%. Μιλώντας με κλασσικούς όρους, στην
Ελλάδα, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στα περισσότερα κράτη της Ευρώπης
(πλήν Ιβηρικής χερσονήσου, στην οποία θα αναφερθώ άλλη στιγμή), δεν
έχουμε κατάρρευση της «αριστεράς» αλλά ξεχείλωμα και μετακίνηση της προς
το «κέντρο» προς κάλυψη και κατοχή του κενού χώρου μετά την κατάρρευση
του Πα.Σο.Κ (το «κέντρο» στην Ελλάδα είναι φορτισμένο παραδοσιακά με
«αντιδεξιά» πρόσημα και όπως παλαιότερα το Πα.Σο.Κ οικειοποιήθηκε τη
πρόσοδο και τα συνθήματα της «αριστεράς», έτσι σήμερα μέρος της
«αριστεράς» οικειοποιείται τα -ευρωπαϊκά- πεπραγμένα και συνθήματα του
νεώτερου Πα.Σο.Κ). Όταν «ξεχειλώνει» βέβαια κάτι, δεν είναι δυνατόν
ταυτόχρονα και να ριζοσπαστικοποιηθεί (ή να διατηρεί πυκνά περιεχόμενα,
τουναντίον, υπάρχει αραίωση περιεχομένων). Στη «δεξιά» όπου δεν
κυριαρχεί το καραμανλικό εγχείρημα προσέγγισης του «κέντρου» μέσω της
«μεγάλης κεντροδεξιάς παράταξης» έχουμε δύο ξεκάθαρα χαρακτηριστικά'
συσπείρωση και ριζοσπαστικοποίηση (και πύκνωση περιεχομένων που οδηγεί
σε εντονότερες αντιθέσεις εντός της). Ωστόσο, η «δεξιά» δεν είναι τόσο
μονολιθική όσο την έχει κατασκευάσει, μυθοποιώντας τον «άλλο» της, η
«αριστερά», περισσότερο ως προκάλυμμα ανεπάρκειας λειτουργεί αυτός ο
μύθος. Κάτω από την κομματική επιφάνεια, τα θεμέλια της «δεξιάς»
βρίσκονται σε μια κινούμενη άμμο η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή
κινητικότητα.
Η προηγούμενη είναι μια χωρική αποτύπωση της πολιτικής γεωγραφίας ως
σημείου καμπής. Ωστόσο οι περίοδοι μετάβασης και γεφυροποίησης, δηλαδή
οι χρονικές αποτυπώσεις μπορούν να είναι γονιμότερες, να προσφέρουν
βαθύτερη κατανόηση, και μια πιο ευρεία εικόνα.
Έτσι, ως δεύτερο σημείο καμπής -και ουσιωδέστερο-, προσωπικά θεωρώ την
απαρχή μιας περιόδου μετάβασης που εκκινεί με τους θανάτους, του Ανδρέα
Παπανδρέου το 1996 και του Κωνσταντίνου Καραμανλή δύο χρόνια αργότερα,
το 1998 (αφού ο τελευταίος νωρίτερα, το 1995 είχε αποσυρθεί από την
πολιτική), δηλαδή των δύο πολιτικών προσώπων τα οποία σημάδεψαν και ήταν
οι στυλοβάτες της μεταπολίτευσης. Μας διανοίγεται έτσι μια σειρά
γεγονότων. Οι εσωκομματικές εκλογές στο Πα.Σο.Κ και στη Ν.Δ και η εκλογή
των Κώστα Σημίτη και Κώστα Καραμανλή, στην ηγεσία των κομμάτων τους
αντίστοιχα (ας αναφέρω εδώ απλά ως υποσημείωση πως στο εσωτερικό των
κομμάτων υπάρχουν γερμανοσπουδαγμένες -Σημίτης, Μπακογιάννη,
Τσοχατζόπουλος- και αμερικανοσπουδαγμένες τάσεις -Παπανδρέου,
Καραμανλής, Σαμαράς), η κρίση των Ιμίων, η υπόθεση Οτζαλάν, το
χρηματιστηριακό κραχ του 1999, η ένταξη της Ελλάδας στη ζώνη του €υρώ, η
ανάληψη και διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004, το Κυπριακό
(σχέδιο Ανάν και η απόρριψη του) και η παράλληλη ένταξη της Κύπρου στη
ζώνη του €υρώ την ίδια χρονιά, η οικονομική απογραφή, η αλλαγή ηγεσίας
στο Πα.Σο.K, οι υποθέσεις της Μονής Βατοπεδίου, των δομημένων ομολόγων,
Ζαχόπουλου και της απαγωγής Πακιστανών, η υπόθεση των υποκλοπών και της
παρακολούθησης Καραμανλή (με -έμμεση- στοχοποίηση της αμερικανικής
πρεσβείας), οι μεγάλες πυρκαγιές του 2007 στις οποίες έχασαν τη ζωή τους
63 άνθρωποι (και οι οποίες εμπεριείχαν υψηλό συμβολισμό σε κοινωνικό
και εθνικό επίπεδο), το σκάνδαλο της Siemens (η οποία Siemens -επειδή
είναι εταιρεία που προέρχεται από αμέμπτου ηθικής χρηματοεμποροκρατικό
οικονομικό περιβάλλον- χρημάτιζε πολιτικούς σε διάφορες χώρες μεταξύ των
ετών 1990 και 2006), η δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου
από ειδικό φρουρό στα Εξάρχεια τον Δεκέμβριο του 2008 και τα μετέπειτα
γεγονότα, οι πυρκαγιές στην Αθήνα το 2009 (όπου κάηκαν συνολικά 210.000
στρέμματα), η αιφνιδιαστική κήρυξη (με Διάταγμα του Προέδρου της
Δημοκρατίας) της λήξης των εργασιών της Β' Συνόδου της ΙΒ' Βουλευτικής
Περιόδου, η προκήρυξη -πρόωρων- εκλογών, η αναθεώρηση του ελλείμματος, η
υπογραφή της δανειακής σύμβασης από την νεοεκλεγμένη κυβέρνηση
Παπανδρέου, η πυρπόληση της συναγωγής των Χανίων και οι βανδαλισμοί σε
εβραϊκά νεκροταφεία και συναγωγές, η προαναγγελία διεξαγωγής
δημοψηφίσματος (μέσω θυελλωδών αντιδράσεων τόσο στο εσωτερικό όσο και
στο εξωτερικό της χώρας), η αποπομπή Παπανδρέου και η σύσταση κυβέρνησης
συνεργασίας υπό τον Λουκά Παπαδήμο με τη στήριξη του Πα.Σο.Κ, της Ν.Δ.
και του Λα.Ο.Σ (αντίστοιχο ρόλο λειτουργικά με το εν λόγω κόμμα
διαδραμάτισε η Δημ.Αρ από τα «αριστερά» στην επόμενη κυβέρνηση) δίχως τη
διενέργεια εθνικών εκλογών και με αντιδράσεις από όλα τα κόμματα της
αντιπολίτευσης (σε αυτό το χρονικό σημείο έχουμε ουσιαστικά τη
μεταβίβαση εξουσιών -όχι μονάχα στην Ελλάδα- από τη νομοθετική προς την
εκτελεστική εξουσία, η οποία αποκτά υπερεξουσίες' επίσης σε ολόκληρη
αυτή τη περίοδο η Ελλάδα και η ελληνική κοινωνία ως τέτοια, δέχεται
ξεκάθαρες και ρητές «ρατσιστικές» επιθέσεις από το εξωτερικό, από μεγάλο
μέρος της Ευρώπης και κυρίως της Γερμανίας, οι οποίες ενισχύονται και
από το εσωτερικό της χώρας - αλλά είμαστε πολύ large και υπεράνω και δεν
το πολυαναφέρουμε καθώς δεν μας... αγγίζει - ο «ρατσισμός» έδρασε
παράλληλα με αισθήματα ενοχοποίησης και αυτοϋποτίμησης).
Κάπως έτσι, χονδρικά, φτάνουμε στις εκλογές του 2012 και τη περίοδο της
πρωθυπουργίας Σαμαρά και της συγκυβέρνησης Βενιζέλου (ας σημειωθεί πως ο
μόνος «πολιτικός ανήρ» ο οποίος μετέχει σε όλες τις κυβερνήσεις από το
2009 έως σήμερα είναι ο συγγραφέας του βιβλίου «Δύο λέξεις.
Αριστερά-Δεξιά στην εποχή μας;», Ευάγγελος Βενιζέλος). Από εδώ και πέρα
είναι νωπά τα επισυμβαίνοντα. Η περίοδος αυτή της πρωθυπουργίας Σαμαρά
και συγκυβέρνησης Βενιζέλου χαρακτηρίζεται από την
απώλεια, εκ μέρους του πολιτικού συστήματος -και πρωτίστως της
κυβέρνησης- του ελέγχου των δρώντων υποκειμένων εντός του κράτους και τη
μετακίνηση των αντιπαραθέσεων σε οριακά σημεία (και δεν αναφέρομαι
μονάχα στη σημερινή τρομοκρατική επίθεση στην οικία του Γερμανού πρέσβη
στο Χαλάνδρι και στο πλέγμα τρομοκράτος-παρακράτος-μυστικές υπηρεσίες,
αλλά και στις θεωρίες περί «συνταγματικών τόξων» και «δύο άκρων» -οι
οποίες, οι ίδιες μετακινούν τις αντιπαραθέσεις σε οριακά σημεία-, τη
δολοφονία Φύσσα από μέλος της Χ.Α, τις απαγγελίες κατηγοριών σε
βουλευτές -μέλη της Χ.Α-, τη δολοφονία των μελών της Χ.Α, Φουντούλη και
Καπελώνη και την ανάληψη ευθύνης από την τρομοκρατική οργάνωση
«Μαχόμενες Επαναστατικές Λαϊκές Ομάδες» κ.λπ). Και έπεται συνέχεια...
Όλα αυτά ενώ η Ελλάδα έχει την υψηλότερη ανεργία από οποιοδήποτε άλλο
κράτος στον πλανήτη.
Εάν βρείτε παρόμοιες καταστάσεις, με όσα περιγράφονται στις προηγούμενες
δύο παραγράφους, να έχουν συμβεί τη τελευταία δεκαετία στο εσωτερικό
πολιτικό τοπίο, για παράδειγμα, της Πορτογαλίας ή της Ιρλανδίας,
ενημερώστε με... Παραλληλισμοί αυτού του είδους και μονόπλευρες
αφηγήσεις περί «Νότου» και «Περιφέρειας» λειτουργούν παραπλανητικά.
Τέλος, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που διαπερνά όλη αυτή τη
περίοδο είναι η επανάκαμψη ή επιστροφή του περίφημου Νέου Ανατολικού Ζητήματος.
Η ολοκλήρωση του δεύτερο σημείου καμπής, της περιόδου μετάβασης από την
αρχή του τέλους προς το τελικό σημείο της μεταπολίτευσης θα είναι η
κατάρρευση και αποσύνθεση του κομματικού συστήματος.
Επίλογος
Αυτά είναι, ορισμένα μονάχα, από τα κυριότερα γεγονότα τα οποία
σηματοδοτούν την απαρχή της μεταστροφής του νοήματος του πολιτικού
συστήματος το οποίο αντλούσε τη λογική του από την κυριαρχία και τη
παντοδυναμία των Η.Π.Α και τους συσχετισμούς δύναμης τους οποίους οι
τελευταίες είχαν εγκαθιδρύσει. Όσο περισσότερο περπατούμε πάνω σε αυτή
τη γέφυρα παρατηρούμε πως το νόημα και η λογική του πολιτικού συστήματος
και των συσχετισμών εντός του καθορίζεται από την Ε.Ε και τη Γερμανία.
Το επόμενο κομματικό σύστημα θα καθορισθεί στο μέγιστο βαθμό από τις
σχέσεις ανάμεσα σε Η.Π.Α, Γερμανία (σε συσχέτιση με Γαλλία και
Βρυξέλλες) και Ρωσία. Από αυτές τις σχέσεις προκύπτουν -και θα
προκύψουν- τα κυριότερα περιεχόμενα των κομμάτων. Προφανώς και πρέπει να
υπάρχουν και θα υπάρχουν τα κλασικά «αριστερά» και «δεξιά» για να είναι
ομαλή η λειτουργία του κοινοβουλευτικού συστήματος και να «εκφράζεται η
λαϊκή βούληση». Είναι αυτονόητο ότι η μη συμμετοχή στο πολιτικό
γίγνεσθαι, ο μη εσωτερικός πολιτικός αυτοκαθορισμός ή η μη πνευματική
«αυτοχθονία» ενισχύει ακόμα περισσότερο τους «εξωτερικούς παράγοντες»
από τους οποίους καθορίζεται η «λογική του συστήματος».
---------------------------------------------------------------
Η κομματικοποίηση, γελοιοποίηση και ο χλεύασμός της «αποχώρησης»
Καραμανλή (η οποία συνοδεύθηκε από ουσιαστική και έμμεση ομολογία
ανικανότητας και ανευθυνότητας), και η κομματικοποίηση, γελοιοποίηση και
ο χλευασμός της «αποχώρησης» Παπανδρέου (και στις δύο περιπτώσεις,
κύριο ρόλο διαδραμάτισε η medioκρατία) αποκρύβει πως αυτές οι δύο
«αποχωρήσεις» (η πρώτη θεσμική, η δεύτερη εξωθεσμική) εντάσσονται στο
ίδιο χωροχρονικό συνεχές των σημείων καμπής που ανέφερα προηγουμένως και
θα πρέπει να εξετάζονται σε αυτό το πλαίσιο και υπό αυτό το πρίσμα. Θα
ήταν γόνιμο να γίνουν πανεπιστημιακές μελέτες οι οποίες θα αφορούν τις
κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές και θεσμικές μεταλλαγές της περιόδου
από το 1996 έως το 2004 και -κυρίως- της περιόδου από το 2004 έως το
2009 (ή 2014 και έπεται συνέχεια). Κατά τη προσωπική μου εκτίμηση η
μετάβαση από την εσωτερική και εξωτερική κατάσταση -και τις εσωτερικές
και εξωτερικές σχέσεις- της χώρας και η διαχείριση από το 2004 έως το
2007 υπήρξε καθοριστική. Από τότε διαφαινόταν στον ορίζοντα πως τα
πράγματα σοβαρεύουν, αλλά τότε δεν υπήρχε ενδιαφέρον για στοιχειωδώς
σοβαρό πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό και τον τόνο στις
προσεγγίσεις τον ζητημάτων τον έδινε η στενή κομματικοποίηση από τη μια
και το απολιτίκ-ατομικοψυχολογίκ από την άλλη, σε συνδυασμό με την
εγωπάθεια, τον υπερ-υποκειμενισμό, την ευμάρεια και την μη στάθμιση
προϋποθέσεων και συνεπειών για οποιοδήποτε ζήτημα το οποίο δεν ήταν
στενά «ατομικό» (νομίζω πως δύσκολα θα ξεχάσω το μνημειώδες: «Ποιος τη
γαμεί την Κύπρο. Και τι με νοιάζει εμένα η Κύπρος;» - έρχεται νέα
«προσπάθεια επίλυσης» σε λίγο καιρό' και πάντα τα γεγονότα στην Κύπρο
συνδέονται και επηρεάζουν τα συμβαίνοντα στην Ελλάδα και αντίστροφα).
Αν συμβεί κάτι παρεμφερές με τον Σαμαρά ή/και αργότερα τον Τσίπρα, ας μην διαρρήξουν τα ιμάτιά τους, οι μεν και οι δε. Είναι υπαίτιοι (αναλώσιμοι και) υπόλογοι,
ο καθένας στο μέτρο που του αναλογεί, με βάση τον ρόλο, τις
αρμοδιότητες, την ισχύ και τις αποφάσεις τους - και τα αποτελέσματα
αυτών των αποφάσεων.
*
Η κοινωνική αποσύνθεση πάντα συνοδευόταν από την «απιστία» και την «ανομία»,
δηλαδή την επικράτηση του φόβου - και δίχως αφοβία δεν υπάρχει ελευθερία.
δηλαδή την επικράτηση του φόβου - και δίχως αφοβία δεν υπάρχει ελευθερία.
θεῶν δὲ φόβος ἢ ἀνθρώπων νόμος οὐδεὶς ἀπεῖργε,
τὸ μὲν κρίνοντες ἐν ὁμοίῳ καὶ σέβειν καὶ μὴ ἐκ τοῦ πάντας ὁρᾶν ἐν ἴσῳ
ἀπολλυμένους, τῶν δὲ ἁμαρτημάτων οὐδεὶς ἐλπίζων μέχρι τοῦ δίκην γενέσθαι
βιοὺς ἂν τὴν τιμωρίαν ἀντιδοῦναι, πολὺ δὲ μείζω τὴν ἤδη κατεψηφισμένην
σφῶν ἐπικρεμασθῆναι, ἣν πρὶν ἐμπεσεῖν εἰκὸς εἶναι τοῦ βίου τι ἀπολαῦσαι.
(2,53,4)
καὶ τὰς ἐς σφᾶς αὐτοὺς πίστεις οὐ τῷ θείῳ νόμῳ μᾶλλον ἐκρατύνοντο ἢ τῷ κοινῇ τι παρανομῆσαι.
(3,82,6)
(3,82,6)
Κανένας φόβος των θεών ή νόμος των ανθρώπων δεν τους συγκρατούσε,
αφ' ενός διότι έκριναν ότι είναι το ίδιο είτε να σέβονται τα θεία είτε
όχι, αφού έβλεπαν ότι χάνονταν όλοι αδιακρίτως, και αφ' ετέρου διότι
κανένας δεν έτρεφε την ελπίδα ότι θα ζούσε μέχρι να γίνει η δίκη και να
τιμωρηθεί για τις πράξεις του, απεναντίας πολύ μεγαλύτερη τιμωρία
θεωρούσαν αυτή που τους είχε κιόλας επιβληθεί και κρεμόταν τώρα από πάνω
τους, και πρωτού να τους χτυπήσει, λογικό τους φαινόταν να θέλουν να
απολαύσουν κάτι στη ζωή τους. (2,53,4)
.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου