Της Katherine Jacobsen
Στις 9:30 το πρωί της Πέμπτης, πλήθος κόσμου είχε ήδη αρχίσει να συγκεντρώνεται μπροστά από ταμείο συναλλάγματος της τράπεζας Oshchad στο κέντρο του Κιέβου. «Εάν θες να είσαι πρώτος στη σειρά, πρέπει να είσαι εδώ από τις 8:30 το αργότερο», μουρμούριζε ένας υπάλληλος. Τις τελευταίες ημέρες, το συγκεκριμένο υποκατάστημα ήταν ένα από τα λίγα της ουκρανικής πρωτεύουσας που είναι πρόθυμο και μπορεί να ανταλλάξει γρίβνες, το εθνικό νόμισμα της Ουκρανίας, με δολάρια.
«Η γιαγιά μου συνήθιζε να μου λέει για τις ουρές που περίμενε προκειμένου να αγοράσει λουκάνικα τη σοβιετική περίοδο. Υποθέτω αυτό είναι το αντίστοιχο της γενιάς μας», λέει ο Andrey Martyniuk, ετών 26, δείχνοντας με ένα νεύμα την ουρά μπροστά του.
Ο Μartyniuk είχε στην τσάντα του χωμένη μια δεσμίδα από ροζ χαρτονομίσματα 200 γριβνών, που αντιστοιχούσε σε περίπου 200 δολάρια, το ανώτατο όριο για συνάλλαγμα που έχουν ορίσει οι ουκρανικές τράπεζες. Αυτή ήταν η τρίτη ημέρα του στεκόταν στην ουρά σε διαφορετική τράπεζα, προσπαθώντας να αλλάξει όσο πιο πολλά χρήματα μπορεί σε δολάρια, για παν ενδεχόμενο.
Δεδομένου ότι η πολιτική και στρατιωτική κρίση της Ουκρανίας συνεχίζει να βαθαίνει, με τη συμφωνία με τους αυτονομιστές για κατάπαυση του πυρός στην περιοχή Donbass να είναι εύθραυστη και με τις βουλευτικές εκλογές στον ορίζοντα, η αξία του εθνικού νομίσματος της Ουκρανίας συνέχισε να μειώνεται. Όταν η συναλλαγματική ισοτιμία έφτασε στο υψηλό των περίπου 14 γριβνών ανά δολάριο στις 22 Σεπτεμβρίου, προγραμματίστηκε έκατκατη συνάντηση του Προέδρου Petro Poroshenko, τουπρωθυπουργού Arseniy Yatsenyk, της επικεφαλής της εθνικής τράπεζας της Ουκρανίας, Valeriya Hontavera και επιφανών επιχειρηματιών. Η ισοτιμία της γρίβνας έναντι του δολαρίου, αποφασίστηκε, θα έμενε στο 12,95.
«Είναι ένα σημάδι απόγνωσης», λέει ο Timothy Ash, οικονομολόγος της Standard Bank (SBK: SJ). «Στο τέλος, [οι ουκρανικές τράπεζες] δεν θα έχουν αρκετά αποθέματα ξένου συναλλάγματος για να προστατέψουν τη συναλλαγματική ισοτιμία» δήλωσε ο Ash. Αυτό εξηγεί τις ουρές στις τράπεζες.
Η σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία έχει επίσης δώσει νέα ζωή στη μαύρη αγορά συναλλάγματος, όπου το δολάριο ανταλλάσσεται για περίπου 13-14 γρίβνες και γίνονται εκπτώσεις μόνο για μεγάλα ποσά συναλλάγματος. Για να διατηρήσουν την ποσότητα δολαρίων που εισρέουν σε αυτές τις άτυπες αγορές, οι μαυραγορίτες του συναλλάγματος είναι πλέον συνηθισμένο φαινόμενο στα κεντρικά σημεία ανταλλαγής. Πλημμυρίζουν τις ουρές και συχνά καταφέρνουν να «στεγνώσουν» την τράπεζα από δολάρια, συνθλίβοντας την προσφορά.
Η ανάγκη για δολάρια είναι ένα ψυχολογικό αποτέλεσμα της αστάθειας της Ουκρανίας, εκτιμά ο Volodymyr Sidenko, ανώτερος ερευνητής του Κέντρου Razumkov ενός ανεξάρτητου think tank στο Κίεβο. «Δεν είναι μόνο οι κοινοβουλευτικές εκλογές, το μεγάλο ερώτημα είναι «τι θα συμβεί αν ο πόλεμος στο ανατολικό τμήμα δεν τελειώσει;», λέει.
Προσθέστε στο πρόβλημα αυτό και τη διαφθορά που έχει διαβρώσει την οικονομία της Ουκρανίας, και θα πάρετε την τρέχουσα οικονομική κατάσταση, εξηγεί ο Sidenko. Μια εκτενής σειρά μεταρρυθμίσεων και ένα ρεαλιστικό σχέδιο ειρήνης είναι απαραίτητα για να αποκαταστήσουν τόσο την εγχώρια όσο και τη διεθνή εμπιστοσύνη στην οικονομία της Ουκρανίας. Μέχρι να ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις αυτές, το «νόμισμα της τελευταίας στιγμής», δηλαδή. το δολάριο, θα είναι σε υψηλή ζήτηση, προβλέπει.
Σύμφωνα με τον Sidenko, δεν υπήρχε τέτοια έλλειψη δολαρίων στην Ουκρανία στον απόηχο της οικονομικής κατάρρευσης το 2008. Αντίθετα, οι σημερινές ουρές στις τράπεζες θυμίζουν περισσότερο εκείνες των αρχών της δεκαετίας του 1990, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, λέει.
Μέχρι το μεσημέρι στην τράπεζα Oshchad, ο Martyniuk είχε μετά βίας φτάσει στο ταμείο και αυτό που στην αρχή ήταν μια αρκετά οργανωμένη γραμμή είχε μετατραπεί σε μια ομάδα περισσότερων από 30 ανθρώπων που έδιναν μάχη για μια θέση κοντά στο ταμείο. Κάθε πέντε λεπτά ή περίπου τόσο, ένα άτομο έβγαινε έξω με δολάρια στο χέρι, αυξάνοντας την ένταση.
Η 40χρονη Tatiyana Odendal, είχε φέρει μαζί της το γιο της, για να στέκονται εκ περιτροπής στην ουρά και να διασφαλίσουν ότι θα εκμεταλλευτούν και οι δύο από το όριο των 200 δολαρίων κατ άτομο. «Όλες οι οικονομίες μου είναι σε δολάρια σε τράπεζες της Ουκρανίας, αλλά η τράπεζά μου δεν έχει δολάρια», λέει η Odendal. Αν και ήταν απογοητευμένη από την απώλεια χρημάτων σε διαδοχικές συναλλαγές, η Odendal αισθανόταν πως είναι η καλύτερη επιλογή. Γιατί; «Με λίγα λόγια, δεν εμπιστεύομαι καμία τράπεζα». Καλύτερα να κρατήσω τα δολάρια σε ένα ντουλάπι στο σπίτι, είπε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου