συντάχθηκε από τον/την κόμπρα
Στο 27,6% η ανεργία στην Ελλάδα τον Μάϊο του 2013, σύμφωνα με νέα στοιχεία της Eurostat. Στο 62,9% η ανεργία στους νέους κάτω των 25 ετών. Αναλυτικά τα “γκρίζα” στοιχεία.
Στο 27,6% του ενεργού πληθυσμού αυξήθηκε η ανεργία στην Eλλάδα τον Μάϊο, από 27% τον Απρίλιο, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat.
Όπως προκύπτει από τα κοινοτικά στοιχεία, η μέση ανεργία στην ευρωζώνη κυμάνθηκε τον Ιούλιο στο 12,1% παραμένοντας αμετάβλητη σε σχέση με τον Ιούνιο, ενώ στο σύνολο της ΕΕ παρέμεινε επίσης αμετάβλητη στο 11%. Τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας εμφανίζουν η Αυστρία (4,8%), η Γερμανία (5,3%) και το Λουξεμβούργο (5,7%).
Αναφορικά με τις επιμέρους επιδόσεις της Ελλάδας, τον Μάϊο το ποσοστό ανεργίας στους άνδρες ήταν 24,6%, στις γυναίκες 31,6% και στους νέους κάτω των 25 ετών 62,9%.
Ο μέσος όρος ανεργίας στην Ευρωζώνη στους άνδρες ήταν τον Ιούλιο 11,9%, στις γυναίκες 12,2% και στους νέους κάτω των 25 ετών στο 24%.
Οι χώρες στις οποίες καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας σε ένα έτος ήταν η Κύπρος (από 12,2% σε 17,3%), η Ελλάδα (από 23,8% σε 27,6%) και η Σλοβενία (από 9,3% σε 11,2%).
Υπάρχουν τέσσερα είδη ανεργίας:
η εποχιακή ανεργία, η ανεργία τριβής, η διαρθρωτική ανεργία και η ανεργία λόγω ανεπαρκούς ζήτησης (ή κεϋνσιανή ανεργία).
Εποχιακή ανεργία
Πολλές επιχειρήσεις, π.χ. οι αγροτικές και οι τουριστικές, παρουσιάζουν συστηματικές μεταβολές στην παραγωγική τους δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του έτους. Οι μεταβολές της παραγωγής συνοδεύονται από αντίστοιχες μεταβολές της απασχόλησης εργατικού δυναμικού και, συνεπώς, από μεταβολές της ανεργίας. Αυτή η ανεργία ονομάζεται εποχιακή. Χαρακτηριστικά της εποχιακής ανεργίας είναι ότι επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο και είναι προσωρινή και μικρής σχετικά διάρκειας.
Ανεργία τριβής
Ανεργία τριβής είναι εκείνη η οποία οφείλεται στην αδυναμία της αγοράς να απορροφήσει άμεσα ανέργους, παρότι υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας, για τις οποίες οι άνεργοι έχουν τα απαραίτητα προσόντα και επαγγελματική εξειδίκευση. Η ανεργία τριβής οφείλεται στην αδυναμία των εργατών να εντοπίσουν αμέσως τις επιχειρήσεις με τις κενές θέσεις και στην αδυναμία των επιχειρήσεων να εντοπίσουν τους άνεργους εργάτες. Επίσης, μπορεί να οφείλεται στη γεωγραφική απόσταση μεταξύ της περιοχής όπου υπάρχει ανεργία και αυτής όπου υπάρχουν κενές θέσεις ανεργίας. Γενικότερα οφείλεται στην έλλειψη ενός επαγγελματικού συστήματος πληροφοριών για ύπαρξη ανέργων και επιχειρήσεων με κενές θέσεις εργασίας.
Διαρθρωτική ανεργία
Όταν σε μια οικονομία υπάρχουν άνεργοι και κενές θέσεις εργασίας, αλλά οι άνεργοι δεν μπορούν να απασχοληθούν στις υπάρχουσες κενές θέσεις, επειδή υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα στα προσόντα και την εξειδίκευση των ανέργων και σε αυτά που απαιτούνται για την κάλυψη των κενών θέσεων, η ανεργία αυτή ονομάζεται διαρθρωτική. Οφείλεται σε τεχνολογικές μεταβολές, οποίες δημιουργούν νέα επαγγέλματα και αχρηστεύουν άλλα, και σε αλλαγές στη διάρθρωση της ζήτησης, οι οποίες αυξάνουν τη ζήτηση ορισμένων προϊόντων και ταυτόχρονα μειώνουν τη ζήτηση άλλων. Όπως είναι φανερό, η διαρθρωτική ανεργία δημιουργείται από την δυσαναλογία που υπάρχει προσφοράς και ζήτησης των διαφόρων ειδικεύσεων. Η μείωση της απαιτεί επανεκπαίδευση των ανέργων, ώστε να αποκτήσουν τις ειδικεύσεις στις οποίες υπάρχει έλλειψη. Διαφορετικά, η διαρθρωτική ανεργία μπορεί να είναι μεγάλης διάρκειας.
Κεϋνσιανή ανεργία
Η ανεργία λόγω ανεπαρκούς ζήτησης ονομαζόμενη και κεϋνσιανή ανεργία, είναι εκείνη που προέρχεται από την πτώση της οικονομικής δραστηριότητας στις φάσεις της καθόδου και της ύφεσης του οικονομικού κύκλου. Πρόκειται, δηλαδή, για αδυναμία της συνολικής ζήτησης της οικονομίας να απορροφήσει τη συνολική προσφορά του εργατικού δυναμικού. Η ανεργία αυτή έχει κυκλικό χαρακτήρα, δηλαδή επαναλαμβάνεται, και η διάρκεια της εξαρτάται από τη διάρκεια του οικονομικού κύκλου.
ΑΙΤΙΕΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Οι βασικές αιτίες αυτής της παγκόσμιας κατάστασης των ανισοτήτων, της φτώχειας και της ανεργίας είναι οι εξής: Πρώτο: Η εκμετάλλευση των νέων τεχνολογιών από ορισμένα ισχυρά οικονομικά κέντρα, που καρπούνται ολόκληρο σχεδόν το επί πλέον ποσοστό ωφέλειας, που επέρχεται λόγω των νέων τεχνολογιών. Δεύτερο: Η καλούμενη παγκοσμιοποίηση του διεθνούς συστήματος, η οποία λόγω του εισαγόμενου εργατικού δυναμικού και της μετανάστευσης αυξάνει την προσφορά εργασίας και συμβάλλει έτσι στη μείωση των αποδοχών των εργαζομένων και στην αύξηση της ανεργίας. Και Τρίτο: Η ακολουθούμενη σήμερα από τις Δυτικές χώρες μονεταριστική πολιτική με την έντονη και διαρκή προσπάθεια συμπίεσης του πληθωρισμού και τα υψηλά επιτόκια. Η πολιτική αυτή οδήγησε στον παροπλισμό ενός υψηλού ποσοστού παραγωγικών δυνάμεων από την αναπτυξιακή διαδικασία (ανεργία) και συνέβαλε δραματικά στην ύφεση και στην κάμψη της παραγωγικότητας.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Η ανεργία έχει τις εξής συνέπειες.
1ο. Αποτελεί απώλεια παραγωγικών δυνάμεων, δηλαδή της εργασίας των ανέργων, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγική διαδικασία.
2ο. Σημαίνει απώλεια εισοδήματος για τον άνεργο και την οικογένεια του.
3ο. Επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, λόγω της παροχής των επιδομάτων ανεργίας προς τους ανέργους.
4ο. Οι άνεργοι αδυνατούν να ικανοποιήσουν τις βασικές ανάγκες τους, όχι μόνο τις υλικές, αλλά και τις πνευματικές. Η οικονομική δυσπραγία τους ωθεί στη μιζέρια και στην εξαθλίωση. Οι δημιουργικές του ικανότητες μένουν αναξιοποίητες, με αποτέλεσμα το άτομο να αισθάνεται μειονεκτικά απέναντι σ' αυτούς που παράγουν έργο.
5ο. Το άγχος και η ανασφάλεια για το μέλλον αναγκάζουν το άτομο να συμβιβαστεί με εργασίες άσχετες προς τις γνώσεις και τα ενδιαφέροντα του και κατώτερες των δυνατοτήτων του.
6ο. Η στέρηση του δικαιώματος της εργασίας κλονίζει την εμπιστοσύνη του ατόμου προς την πολιτεία και ενισχύει την αδιαφορία για τα κοινωνικά και πολιτικά τεκταινόμενα.
7ο. Εξαιτίας της ανεργίας διαιωνίζονται οι ανισότητες, καλλιεργείται ο φθόνος και το μίσος στις διαπροσωπικές σχέσεις. Η περιθωριοποίηση των ανέργων αναπτύσσει αισθήματα αποκλεισμού, που με τη σειρά τους δημιουργούν αντικοινωνικές εκδηλώσεις: βία, εγκληματικότητα, ρατσισμό...
8ο. Η απογοήτευση που προκαλείται από τη διάψευση των ονείρων και τη συνεχή απόρριψη οδηγεί πολλά άτομα σε αναζήτηση τρόπων φυγής από τη σκληρή πραγματικότητα: ναρκωτικά, αλκοολισμός, αυτοκτονίες...
ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Η καταπολέμηση ή η μείωση της ανεργίας είναι εξαιρετικά δύσκολη. Αυτό φαίνεται και από εμπειρική παρατήρηση. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία 10 χρόνια το ποσοστό ανεργίας υπερβαίνει το 10%, ενώ στην Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνια είναι γύρω στο 30%.
- Επιβάλλεται οικονομικός σχεδιασμός και προγραμματισμός για την τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την αναπτυξιακή πολιτική στους τομείς της βιομηχανίας και του εμπορίου. Η πολιτεία οφείλει να αξιοποιήσει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του τόπου, να ενισχύσει την ιδιωτική πρωτοβουλία ώστε να αυξηθούν οι επενδύσεις, να προσελκυσθούν ξένα κεφάλαια και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίες.
- Ένα πρόγραμμα αποκέντρωσης θα προσελκύσει επενδύσεις στην περιφέρεια και θα φέρει τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας και της κτηνοτροφίας.
- Αναγκαία κρίνεται η ενημέρωση των νέων για τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας, ώστε να προσανατολιστούν σε επαγγέλματα που ανταποκρίνονται στις κοινωνικές ανάγκες.
- Η ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας καθιστά απαραίτητη τη συνεχή επιμόρφωση των εργαζομένων, ώστε να παρακολουθούν τις εξελίξεις στο αντικείμενο της εργασίας τους με επιτυχία.
- Αποφασιστικό βήμα για την καταπολέμηση της ανεργίας θα είναι η κατάργηση της πολυθεσίας και η μείωση των ωρών εργασίας, ώστε να απασχολείται περισσότερο εργατικό δυναμικό, χωρίς βέβαια μείωση των αποδοχών.
- Η πολιτεία πρέπει να δώσει βαρύτητα στην αποτελεσματική λειτουργία των φορέων που έχουν ως αρμοδιότητα τη στήριξη των ανέργων (οικονομικά επιδόματα, ένταξη σε προγράμματα εύρεσης εργασίας, επιδοτούμενες θέσεις).
- Τέλος, η μείωση του ορίου συνταξιοδότησης αποτελεί ένα ακόμη μέτρο αντιμετώπισης της ανεργίας.
ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ
Ο κοινωνικός αποκλεισμός αναφέρεται σε άτομα ή ομάδες που κατέχουν οριακές και επισφαλείς θέσεις στην αγορά εργασίας ή των οποίων η θέση στο κοινωνικό σύνολο διακυβεύεται, καθώς ωθούνται στα όρια ή και πέραν των ορίων του κοινωνικού συνόλου, ή, ορθότερα, της οργανωμένης κοινωνίας.
Κατά. κάποιο τρόπο. το φαινόμενο δεν είναι σημερινό. Αν αναδεικνύεται σήμερα, όμως, ως σημαντικό πρόβλημα είναι αποτέλεσμα τριών παραγόντων, οι οποίοι αλληλεπιδρούν και αλληλοενισχύονται: πρώτον, του μεγέθους και της θέσης που κατείχαν οι ομάδες αυτές στην πρόσφατη κοινωνική οργάνωση. Δεύτερον, των διαδικασιών που παράγουν ως αποτέλεσμα τον κοινωνικό αποκλεισμό, διαδικασίες που εμφανίζουν διαφορετικό χαρακτήρα από τις αντίστοιχες του άμεσου παρελθόντος. Τρίτον, και σε συνδυασμό με τον πρώτο παράγοντα, του γεγονότος ότι ο κοινωνικός αποκλεισμός ακυρώνει εμπράκτως το σύνολο των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων.
Πίσω όμως από τις στατιστικές και τα ψυχρά νούμερα υπάρχει ένας μεγάλος αγνοούμενος: ο άνεργος και ο ψυχισμός του. Η έρευνα στον τομέα αυτό είναι εξαιρετικά ελλιπής.
Όμως η γνώση της ψυχολογίας, η διερεύνηση του βιώματος του κοινωνικού αποκλεισμoύ στις διάφορες θιγόμενες πληθυσμιακές ομάδες (νέοι, γυναίκες, άτομα με ειδικές ανάγκες, ευκαιριακοί, χρόνια άνεργοι) θα ήταν ένα κλειδί για την κατά το δυνατόν λιγότερο τεχνικότροπη και στενά οικονομιστική παρέμβαση. ’νεργος δεν είναι ένα άτομο που έχει χάσει τη δουλειά του. Είναι ένα άτομο που έχει χάσει την ταυτότητα του, που δεν ξέρει τι να κάνει με το χρόνο, την .0ικογένεια του, τη ζωή, τον εαυτό του. Ένας άνεργος δεν είναι κάποιος που ψάχνει για δουλειά, είναι κάποιος που ψάχνει για στηρίγματα επιβίωσης. Μαζί με τη δουλειά χάνεις στο συμβολικό επίπεδο πολύ περισσότερα από οικονομικά αγαθά. Χάνεις την αυτοεκτίμηση, τον αυτοσεβασμό, την αξιοπρέπεια σου.
(στην σύνταξη του άρθρου χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από την εργασία της κ. Ανδρεάδη Ειρήνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου