Το μυστικό σχέδιο αλά Ισπανία για τους πλειστηριασμούς

Φωτό από διαδηλώσεις Ισπανών κατά των κατασχέσεων ακινήτων

Στην Ιβηρική έγιναν 400.000 κατασχέσεις ακινήτων και 50.000 πλειστηριασμοί μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2012. Καραδοκούν, παρά τις διαψεύσεις, τα distress funds.

Εκατοντάδες χιλιάδες δάνεια που έχουν καταχωρηθεί στα λεγόμενα "κόκκινα" βρίσκονται, πλέον, στο στόχαστρο των τραπεζών, της τρόϊκας και της κυβέρνησης, καθώς, όπως αποκάλυψε ενσυνειδήτως ο υφυπουργός Ανάπτυξης Θανάσης Σκορδάς, πρέπει αργότερα ή γρηγορότερα να εισέλθουν στον μηχανισμό των πλειστηριασμών. Η ισχύς του καθεστώτος προστασίας που απορρέει και από το νόμο Κατσέλη λήγει στο τέλος του χρόνου και ακόμα κι αν παραταθεί -κάτι που θεωρείται περίπου βέβαιο- είναι σίγουρο ότι πρέπει σύντομα να επανεξετασθεί το θεσμικό πλαίσιο. Οι πληροφορίες θέλουν -παρά τις διαψεύσεις της κυβέρνησης- ξένα distress funds να πολιορκούν τις τράπεζες για να αγοράσουν σημαντικό μέρος των "κόκκινων" δανείων. Σ'  αυτές τις περιπτώσεις, τα funds αγοράζουν δάνεια στο 5-50% της αξίας τους και στη συνέχεια δημιουργούν ένα μεγάλο "καλάθι" ακινήτων από διάφορες περιοχές (δηλ. μικρές εργατικές κατοικίες στο Πέραμα, το Χαϊδάρι, ή την Πετρούπολη αλλά και βίλες στην Εκάλη και ακριβά διαμερίσματα στη Γλυφάδα), το οποίο τιτλοποιούν και μεταπωλούν σε μεγάλες εταιρείες real estate. Σταδιακά, λοιπόν, μετά, οι εταιρείες αυτές πωλούν όσα ακίνητα είναι πιο ελκυστικά και εισπράττουν μεγάλες υπεραξίες που καλύπτουν με το παραπάνω πιθανές απώλειες από λιγότερο ή καθόλου ελκυστικά ακίνητα.
Το ζήτημα είναι τι θαΣύμφωνα με πληροφορίες, στον κυβερνητικό σχεδιασμό μελετώνται είτε η αρχική πρόταση μείωσης του ποσού της αντικειμενικής αξίας για τα προς αποφυγή των πλειστηριασμών ακινήτων στα 120.000 ευρώ, είτε η υιοθέτηση μιας σειρά εισοδηματικών κριτηρίων. Η πρώτη λύση φαντάζει απίθανη καθώς η Τρόικα δεν θέλει οριζόντιες λύσεις ενώ γνωρίζει πολύ καλά πως μπορεί μια κατοικία να έχει χαμηλή αντικειμενική αξία, όμως η πραγματική της φθάνει πολλές φορές στα διπλάσια ή ακόμα και παραπάνω χρήματα. Η συζήτηση για τα εισοδηματικά κριτήρια μοιάζει πιο φυσιολογική καθώς και η Τρόικα όπως διαμήνυσε στο υπουργείο Ανάπτυξης πως «επ' ουδενί δεν θέλει να υπάρξει κύμα αυτοκτονιών ή ανθρώπων που θα βγουν στο δρόμο». Κάπως έτσι, το υπουργείο Ανάπτυξης ψάχνει δίχτυ ασφαλείας για όσους θα βρεθούν σε αδυναμία αξιοποιώντας την εμπειρία του ισπανικού παραδείγματος όπου το πρόβλημα της στέγασης υπήρξε τεράστιο. Μια πρόταση που ήδη έχει πέσει στο τραπέζι είναι η σταδιακή απεμπλοκή των πλειστηριασμών. Δηλαδή να δίδεται περιθώριο κάποιων μηνών μέχρι την εκκίνηση των πλειστηριασμών ώστε οι δανειολήπτες να μπορέσουν με κάποιον τρόπο να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να δώσουν κάποια χρήματα στις τράπεζες. Αυτό το όριο συζητιέται να είναι από 12 έως 18 μήνες. Η αρχή των πλειστηριασμών θα γίνει από το έτος 2009 οπότε υπήρξε και η πρώτη ρύθμιση απαγόρευσης, άρα μέσα σε ένα διάστημα ενός ή ενάμιση έτους θα προχωρήσει η διαδικασία και για τους πλειστηριασμούς του 2010, κατόπιν του 2011 και μετά του 2012. Βοήθεια για να μην υπάρξει κύμα «ξεσπιτωμάτων» δίνει και η πρόσφατη ρύθμιση για τους δανειολήπτες η οποία δημιουργήθηκε με την λογική να αποτελέσει «προετοιμασία» για το τι θα ακολουθήσει στην πορεία με τις κατοικίες.
Το παράδειγμα της Ισπανίας που θα ακολουθήσει η Ελλάδα
Η Ισπανία, μια χώρα με ιδιοκατοίκηση σε ποσοστό κοντά στο 80% πρώτη βρέθηκε μπροστά στη λαίλαπα των πλειστηριασμών πριν από τρία χρόνια. Με την ανεργία τότε στο 26,2% πάνω από 400.000 κατοικίες κατασχέθηκαν ενώ 50.000 πλειστηριασμοί έγιναν μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2012. Το τραγικότερο όλων όμως ήταν πως σε επιδημία εξελίχθηκαν οι αυτοκτονίες πολιτών που οδηγούνταν σε εξώσεις από τα σπίτια τους. Τα ισπανικά ΜΜΕ όλο αυτό το διάστημα περιέγραφαν ασύλληπτες καταστάσεις. Οικογένειες που τους έκαναν έξωση ζούσαν στις εισόδους των πολυκατοικιών, άλλες εξελίσσονταν σε καταληψίες στέγης για να βγάλουν τον χειμώνα ενώ για πρώτη φορά υπήρξαν άστεγοι που ζούσανε σε γέφυρες και σε οικοδομές. Ενώπιον των καυτών κοινωνικών προβλημάτων, η κυβέρνηση Ραχόι αποφάσισε στα τέλη της χρονιάς να επιβάλει μια διετή αναστολή των πλειστηριασμών ακινήτων πρώτης κατοικίας. Τα μέτρα που πάρθηκαν λίγο πολύ προσδιορίζουν αυτό που θα γίνει και στην Ελλάδα. Δηλαδή οι αποφάσεις εξαίρεσης από τους πλειστηριασμούς στην Ισπανία αφορούσαν οικογένειες με ετήσιο εισόδημα που δεν ξεπερνά τα 19.200 ευρώ, που είχαν τρία παιδιά, ή ένα παιδί κάτω των 3 ετών, ή που φιλοξενούσαν εξαρτώμενα άτομα. Επίσης μέριμνα υπήρξε για μονογονεϊκές οικογένειες, ή για τους ανέργους. Αυτές περίπου θα είναι και οι ρυθμίσεις που η ελληνική κυβέρνηση θα ακολουθήσει, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, καθώς πλέον δεν θα αποτραπούν οι πλειστηριασμοί. Το όριο εισοδήματος μάλιστα που μελετάται είναι τα 15.000 ευρώ αν και υπάρχει μάλλον περιθώριο μεγαλύτερου ετήσιου ποσού ανά οικογένεια. Στην Ελλάδα η ιδιοκατοίκηση φθάνει στο 70% ενώ οι καταγεγραμμένοι άστεγοι είναι περίπου 20.000. Αν αύριο αφήνοντας χωρίς καμία άλλη κοινωνική ρύθμιση ελεύθεροι οι πλειστηριασμοί, θα έβγαιναν στο σφυρί 110.000 ακίνητα μονομιάς,
Τι κρύβουν οι δηλώσεις Σκορδά
«Δεν μπορεί κάποιοι να χρωστάνε 500 χιλιάδες ευρώ και να μην πληρώνουν δίχως συνέπειες, όταν κάποιοι άλλοι με συνέπεια αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους αλλά ταυτόχρονα βλέπουν τις περιουσίες και ιδιοκτησίες τους να χάνουν καθημερινά την αξία τους».
Με αυτή τη φράση στέλεχος του υπουργείου Ανάπτυξης σχολίαζε την παρέμβαση του υφυπουργού Ανάπτυξης κ. Θανάση Σκορδά ο οποίος άνοιξε το θέμα της άρσης των πλειστηριασμών στις κατοικίες. Ο κ. Σκορδάς, μετά την δήλωσή του χθες στη Βουλή για τον φόβο μείωσης της αξίας της ιδιοκτησίας των πολιτών, διευκρίνισε ότι αν το καθεστώς του παγώματος των πλειστηριασμών παραταθεί για καιρό και ακολουθήσει αργότερα κύμα μαζικών πλειστηριασμών, θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μετέπειτα πτώση της αξίας της ακίνητης περιουσίας.
Με νέα του δήλωση ο Θ. Σκορδάς, προχώρησε σε στρατηγική αναδίπλωση υπογραμμίζοντας πως «για την κυβέρνηση και ειδικότερα για το Υπουργείο Ανάπτυξης δεν τίθεται απολύτως κανένα θέμα αλλαγής της υφιστάμενης απόφασης για αναστολή πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας». Στη συνέχεια προσέθεσε πως «ο προβληματισμός αφορά στην ομαλή μετάβαση μετά την έξοδο από την κρίση, που θα αποτρέπει τον μαζικό πλειστηριασμό ακινήτων, ώστε σε καμία περίπτωση να μην τεθεί σε κίνδυνο η αξία της ιδιοκτησίας των πολιτών».
Θα πρέπει να τονίσουμε πως η άρση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας ισχύει μέχρι το τέλος του χρόνου και σύμφωνα με πληροφορίες έντονη είναι η συζήτηση να μην λάβει νέα παράταση για το 2014 όπως είχαμε γράψει πριν από πέντε εβδομάδες.
Πληροφορίες αναφέρουν πως ο φόβος της κυβέρνησης είναι ότι εάν συνεχιστεί επί μακρόν το συγκεκριμένο καθεστώς άρσης των πλειστηριασμών θα συνεχιστεί με γοργό ρυθμό η πτώση των τιμών στις κατοικίες με αποτέλεσμα οι πολίτες να βλέπουν τις περιουσίες τους να απομειώνονται σε αξία. Από την άλλη πλευρά, φόβοι εκφράζονται για μαζικό κύμα εξώσεων που ενδέχεται να οδηγήσουν χιλιάδες οικογένειες σε απόγνωση.
Ήδη η πτώση των τιμών είναι άνω του 30%, 40% ή και 70% ανά περίπτωση! Παράλληλες μετρήσεις ,τις οποίες επικαλούνται στο υπουργείο, δείχνουν πως σε ποσοστό 30% οι δανειολήπτες έχουν τη δυνατότητα εξόφλησης των υποχρεώσεων τους σε ό,τι αφορά στα δάνεια τους,αλλά επιλέγουν να μην πληρώνουν αφού ξέρουν πως ο νόμος τους καλύπτει. Αυτό -όπως υποστηρίζουν στελέχη του υπουργείου- «οδηγεί σε μαρασμό τον οικοδομικό κλάδο και τις τιμές με αποτέλεσμα ολόκληρη η αγορά αλλά και οι ιδιοκτήτες να χάνουν χρήματα».
Σφοδρή αντίδραση του ΠΑΣΟΚ στις δηλώσεις Σκορδά
Ο εισηγητής ΚΤΕ Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ κ. Θάνος Μωραΐτης, αναφερόμενος στις δηλώσεις του υφυπουργού κ. Σκορδά για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, δήλωσε τα εξής:
«Την ώρα που η ανεργία συνεχίζει να κινείται ανοδικά δεν πρέπει με άστοχες και άκαιρες δηλώσεις να πυροδοτούνται σενάρια ανασφάλειας στους πολίτες.
Η ανακίνηση μιας τέτοιας συζήτησης μπορεί να έχει διαλυτική επίδραση στην ελληνική οικονομία αναζωπυρώνοντας κερδοσκοπικά φαινόμενα γύρω από την πιθανότητα μαζικών πλειστηριασμών.
Η κρίση είναι ακόμα παρούσα και η ελληνική οικονομία δεν έχει ανάγκη και δεν αντέχει βιαστικές και επιπόλαιες δηλώσεις.
Το μετρό της αναστολής πλειστηριασμών τα τελευταία χρόνια κατάφερε να προστατεύσει χιλιάδες δοκιμαζόμενες από την κρίση οικογένειες και να διασφαλίσει την κοινωνική συνοχή.
Η θέση του ΠΑΣΟΚ είναι ξεκάθαρη και διατυπώνεται μέσα στην ολοκληρωμένη πρόταση νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και είναι η παράταση της αναστολής πλειστηριασμών ως το τέλος του 2014».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ,protothema.gr